TRỊ BỆNH BẰNG... ỚT
DS. TRƯƠNG TẤT THỌ
Ơt hầu như không thể thiếu trong bữa ăn gia đình, từ ớt ngọt sử dụng như rau tươi đến các loại ớt cay làm đậm đà hương vị của món ăn. Và ớt không chỉ là gia vị mà còn được dùng làm thuốc trị bệnh trong cả đông lẫn tây y.
*ỚT DÙNG CHỮA BỆNH THEO ĐÔNG Y
Ớt có vị cay, nóng có tác dụng tán hàn, kiện tì, giải độc, tiêu viêm, tiêu thực, chỉ thống. Trong Đông y có nhiều bài thuốc dùng ớt trị rụng tóc, ăn uống kém tiêu hóa, giảm đau, trị viêm khớp mạn tính, đau dạ dày do lạnh, chữa đau lưng, đau khớp hoặc dùng lá cây ớt tươi đắp chữa bệnh eczema, chữa rắn rết cắn, chữa mụn nhọt…
*ỚT DÙNG CHỮA BỆNH THEO TÂY Y
Hoạt chất chính dùng làm thuốc của ớt là capsicain là một alcaloid chiếm từ 0,05-2%, có cấu trúc hóa học là acid isodexenic vanilylamid, bốc hơi ở nhiệt độ cao. Ngoài ra còn có capsicain là hoạt chất gây cay, đỏ, nóng, xuất hiện khi quả ớt chín, chiếm tỷ lệ 0,01-0,1%. Tỷ lệ này thay đổi tùy theo loại ớt nên có loại ớt cay nhiều, ít.
- Chính capsicain kích thích não bộ tiết ra endo-morphine, chất ma túy nội sinh làm con người khoan khoái, dễ chịu, giảm đau. Vì thế nhiều người “ghiền” ớt, bữa ăn thiếu ớt trở nên mất ngon.
- Ớt là chất bổ dưỡng vì chứa nhiều vitamin và khoáng chất: vitamin A, E, K, B1, B2, B3, B5, B6, B9, beta caroten, calci, sắt, magnesium, phosphor, kali, natri, kẽm, đồng. Đặc biệt ớt chứa một hàm lượng cao vitamin C (100-250mg/100g ớt). Ớt còn giúp máu lưu thông tốt giảm tai biến tim mạch, giảm tình trạng cao huyết áp
*CÁC LOẠI THUỐC TỪ ỚT
- Thuốc chứa trích tinh ớt dùng ngoài da dưới dạng cồn, giúp kích thích tại chỗ, làm giãn mạch, làm tan máu bầm, giảm đau.
- Nghiên cứu dùng kem chứa hoạt chất capsicain để phong tỏa thần kinh dưới vết thương ở da để trị đau thần kinh do bệnh zona gây ra.
Trích tinh từ ớt kết hợp với các hoạt chất khác đã dùng khá nhiều trong Tây y dưới nhiều dạng thuốc như:
- Thuốc ngoài da dạng kem: Baume Saint Bernard crème dùng kháng viêm giảm đau kết hợp với salicylat methyl, long não, menthol.
- Thuốc ống uống: Complex Lehning Euphrasia 115 hoặc 58 dùng trong nhãn khoa.
- Thuốc dạng que chấm lên da: Curoma baton dùng kháng viêm.
- Thuốc viên ngậm dưới lưỡi: Slimum cp sublingual hỗ trợ điều trị béo phì.
NHỮNG NGHIÊN CỨU MỚI VỀ HOẠT TÍNH CỦA ỚT
* Phương thuốc “nóng” trị đau lưng
Cao dán ớt dùng điều trị các cơn đau như đau lưng, viêm khớp và các cơn đau cơ xương khác. Cao dán giúp cải thiện tuần hoàn máu, thư giãn cơ và giảm cơn đau. Sau khi rửa sạch và lau khô chỗ đau, dán tấm dán lên trong 24 giờ. Trước khi dán nên thử test trước ở diện tích nhỏ để đề phòng quá nóng gây kích thích da. Cao dán sẽ lan tỏa hoạt chất dưới sức nóng của da. Chú ý là không nên dùng với làn da nhạy cảm hoặc đang bị bệnh ngoài da.
* Ớt chống ung thư tiền liệt tuyến
Các nhà khoa học thuộc Trung tâm nghiên cứu y khoa Cedars-Sinai (Mỹ) sau khi tiến hành thử nghiệm trên chuột cấy tế bào ung thư của người và được uống dung dịch chứa tinh chất ớt 3 lần/tuần thì thấy tế bào ung thư tuyến tiền liệt dần dần bị hủy hoại đồng thời quá trình phát triển khối u của tuyến tiền liệt cũng chậm lại. Phát hiện này mang hy vọng có thể dùng chất chiết xuất từ ớt làm thuốc chữa trị cho bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt.Bên cạnh đó các nhà khoa học của viện đại học Pittburg (Mỹ) thì cho rằng ớt có thể làm chậm quá trình phát triển của tế bào ung thư đặc biệt với ung thư tuyến tụy. Phát biểu tại Trung tâm nghiên cứu ung thư Hoa Kỳ, GS. Srivastava cho biết đã thử nghiệm thành công khả năng chống lại ung thư tuyến tụy của chất cay capsicain trong ớt. Chất cay này giữ vai trò xúc tác làm cho tế bào ung thư tự phá hủy nhưng không gây hại cho các tế bào bình thường khác. Điều này mở ra triển vọng nghiên cứu thuốc trị ung thư tuyến tụy từ ớt trong tương lai.
* Giúp giảm nôn ói sau phẫu thuật
Việc sử dụng tinh chất ớt cũng giúp làm giảm tình trạng nôn ói hậu phẫu sau các ca phẫu thuật cắt bỏ tử cung. Trong một nghiên cứu đăng tải trên tạp chí khoa học Anesth Analg, tháng 10-2002 thì các cao dán được đặt vào những điểm huyệt đạo chính xác theo châm cứu phương Đông trước khi gây mê và lấy ra 8 giờ sau phẫu thuật thì nhận thấy số người bị nôn ói hậu phẫu đã giảm đáng kể (22-26%) so với không dùng cao dán (57%).
Như thế ớt không chỉ là gia vị mà còn là một thực phẩm chức năng đang được nghiên cứu để trị bệnh.