ĐỌC THƠ THÁI TÚ HẠP
PHIÊU BỒNG
Đọc bài nào của ông cũng thấy từ ngữ Phật Giáo, hoặc tư tưởng Phật Giáo phảng phất đàng sau. Những thuật ngữ Phật Giáo tràn vào thơ ông một cách tự nhiên chứ không gượng ép như một số thi gia Phật Giáo thời nay. Cũng những từ ngữ ấy, nhưng trong thơ ông có khi lại mang ý nghĩa khác, và rất sinh động: Bồ tát, hoa nghiêm, thiền, vô thường, hóa thân, trầm luân, chân không, nghiệp, vọng niệm, sát na... Cho nên, người đọc dễ đi đến nhận xét rằng thơ ông là thơ đạo, hoặc thơ thiền. Nói vậy thì oan cho ông lắm! Những người ngán đọc thơ đạo sẽ lánh xa không chịu đọc thơ ông, như thế thì quá uổng phí! Thực ra, thơ ông chẳng phải là thi kệ ngộ đạo, chứng đạo gì của thiền sư như có người từng phát biểu. Ông không làm thi kệ hay thơ thiền, thơ đạo chi cả. Thơ ông là thơ tình, có nhuốm chút mùi Thiền. Và tình yêu của ông là thứ tình yêu rất bình yên, trọn vẹn, tràn đầy, hiền lành, không đắm đuối say mê, không lãng mạn ướt át gì lắm đâu! Tình yêu của một người thành công từ đầu đến cuối. Không cố gắng gì nhiều, dù là cố gắng để chiếm hữu hay cố gắng để bảo tồn. Tình yêu đó đã được thăng hoa bởi cái nhìn rất sáng, rất sâu của một nghệ sĩ trăn trở với cơn đau của cuộc phù sinh, đồng thời vói tay tìm kiếm con đường giải thoát.
Chỗ đặc dị của Thái Tú Hạp là làm thơ tình, mà nghe rất ư là "thiền"; hoặc có thể nói ngược lại, làm thơ nghe có vẻ "thiền" nhưng rất ư là tình. Đừng mong đọc thơ ông mà ngộ ra lý thiền sâu thẳm nào đó. Sự thức ngộ chỉ đến với kinh nghiệm đó. Và cái bất chợt ấy lặp đi lặp lại nhiều lần trong đời ông, thể hiện bằng nhiều cách diễn đạt trong thơ ông. Những khoảnh khắc bất chợt thức ngộ ấy, ai lại chẳng từng trải qua ít nhất một vài lần trong đời, nhưng dàn trải ra được bằng thơ tình – thiền như Thái Tú Hạp thì rất hiếm.
Thơ ông như một gạch nối giữa Thiền và Tình. Những người mê Thiền, cũng sẽ thích đọc; những người say Tình, cũng thích nốt. Cái gạch nối ấy không đẩy người ta vào vòm trời giải thoát; nhưng cũng chẳng níu kéo người ta đắm vào tục lụy. Nó ở lưng chừng giữa sống chết, đạo đời. Nó là những bước chân lững thững, bất định, đi qua đi lại, đi tới đi lui, bờ nào cũng muốn đến. Mà đến thì chỉ đến cái mé, không chịu vào bờ. Hoặc đến ngay cửa ngõ, rồi tần ngần, rồi đắn do, rồi lưỡng lự... rồi quay đi. Cứ như thế, thơ ông là chuyến đò xuôi ngược giữa hai bờ thiền và tình.
Nếu một lúc nào đó, bạn buồn vì tình, bạn nên đọc thơ Thái Tú Hạp, hoặc vui vì tình, bạn cũng nên đọc thơ Thái Tú Hạp; hoặc bỗng nhiên cảm thấy lòng mình rỗng khô, nên đọc thơ Thái Tú Hạp; hoặc cảm thấy lòng mình sung mãn những xúc cảm, nên đọc thơ Thái Tú Hạp.
Thơ Thái Tú Hạp có thể đẩy, hoặc gợi hứng cho bạn hướng về phía bên kia của thực tại.
. vô thường yêu em
mắt xưa trăng đẫm non ngàn
lời xanh biếc ngọc vô thường yêu em
lá theo tiếp lục đường chim
hồn mai phục giữa hoa-nghiêm lặng tờ
. vô tự
khuya nghe vũ trụ chuyển mình
sáng ra trời đất mới tinh
cỏ cây như vừa tắm gội
chữ nghĩa không còn trang kinh
tâm già nua ta chợt thức
đầu cành giọt nắng nguyên trinh
. một thoáng phù vân
ta cạn chén càn khôn
giữa khuya đời tịch mịch
mộng cũng tàn hư không
trang kinh nhòa thiên cổ
sương tóc bạc rừng phong
chung trà nhớ viễn khách
em về như giọt sương
sớm mai nào lá biếc
say chút rượu trầm luân
mùa xuân nhen lửa trọ
bỏ tiếng hót đầu non
chim qua vườn thủy trúc
đêm giao thừa bất tận
tây trúc ngàn dặm xa
niệm từ tâm giao động
cơn gió thoảng ngoài ta
thăm thẳm hồn cố hương
núi sông đầy ẩn tích
em mắt sầu đông phương
tang thương vừng nguyệt úa
hạt bụi nào bay qua
đất trời khuya huyễn hoặc
còn gì trong sát na
đời buồn mai thức dậy
. từ đó lộc ra xuân
từng hàng cây đứng im
nụ mầm thiên thu nẩy
khu vườn rộn rã chim
mặt trời vừa thức dậy
lá lao xao hát thầm
mùa xuân muôn năm cũ
đã về trên đọt cây
khi sương còn ngái ngủ
chỉ một mình ta thôi
trôi theo dòng suy tưởng
những tình xuân vô lượng
rót từ cõi nguyên khôi
lửa tàn trong thạch thất
rừng khoác kín đôi chân
em vì ta bước lại
từ đó lộc ra xuân
. chợt ngộ
em cười như nụ hoa
trong mai tâm bồ tát
tiếng chuông đời thoảng qua
phù vân chim hót lá
tiền kiếp nào gặp nhau
hạt sương đầu cánh gió
ngẩn ngơ hồn thương đau
khi nụ tình vừa chớm
ngàn mây trắng bay qua
tiếng chim khuya vọng lại
ngõ trúc chiều chia xa
đầu non vừng trăng khuyết
sớm mai nào chợt ngộ
tâm ta tưởng là hoa
trong sắc màu giả tưởng
có không nào trong ta
. cõi riêng
tình xưa về ngự cõi riêng
đường ngôi em rẽ hai miền phù vân
còn bao nhiêu sóng trong lòng
đổ ra mấy nhánh trăng vàng biển khơi
có không trên ngọn cát bồi
sớm hôm rồi chợt qua đồi cỏ lau
lá xanh biếc núi ngàn sau
cụm hoa còn ngẩn ngơ sầu chia xa
em về hoang tịch đời ta
dấu hương khói muộn nhạt nhòa chân mây
. thanh tịnh khúc
mai ta về giữa non cao
xé mây làm áo lụa đào cho em
nghiệp từ mấy thuở trần duyên
nắng thanh xuân đậu ngoài hiên ta bà
đưa nhau dạo giữa ngân hà
bỏ nhân gian lại chốn tà huy câm
mai sau tình vỡ hư không
có nghe tiếng hót tiền thân chim ngàn
từ trong thiên cổ tri âm
tiễn nhau xuống núi cưu mang kiếp sầu
mai về khép cánh biển dâu
giở trang vô tự trắng nhòa sắc không
tìm nhau trong cõi vô thường
soi tâm tư hiện một vừng trăng xưa
. mê hoặc trầm hương
thả mây cuối phố em qua
vừng trăng trên tóc quỳnh hoa chỗ nằm
lược là vô tận hỏi thăm
hương bồ kết nở trăm năm môi cười
hoa cam hoa bưởi ngậm ngùi
đã xa cố quận một đời viễn phương
bao giờ trầm ngát rừng hương
quế cay nồng tỏa suối nguồn thảnh thơi
ta về hát giữa lệ rơi
đại hồng chung điểm một thời xuân xưa
. nỗi buồn trong thành phố mới
mười năm sầu rong ruổi mãi
con đường phố mới thênh thang
sông hồ ta ngàn liễu bạt
tình xa lòng cũng như không
mười năm chợt về như nắng
đầu sông gió thổi mây qua
hiên nhà xưa em vẫn đợi
hàng tre ríu rít chim ca
dương liễu chiều reo như suối
ngõ về thơm ngát hương hoa
tình ta cao như đỉnh núi
tuổi vàng sao quá thiết tha
mười năm trùng dương bát ngát
chợt sầu như chuyện hôm qua
thư em như dòng sữa ngọt
chiều nhen chút lửa lòng ta
có giấc mơ nào đẹp nhất
cho ta tìm lại hôm nay
những hình bóng xưa chất ngất
nghe hồn dõi bóng mây bay
mười năm nghìn con phố mới
lòng ta chỉ một quê hương
mẹ già xưa mòn mỏi đợi
mùa xuân vàng nắng yêu thương
mười năm giờ như mây nổi
tang thương đời cũng phôi phai
núi sông nào lên tiếng hát
hồn xuân về lại trong mai...
. đôi bờ sắc không
nhiều lúc bỏ đời lên với núi
dạo giữa ngàn cây rêu đá xanh
thong dong con suối tình vô lượng
hoa nắng trên cành mai long lanh
chim hãy cùng ta riu rít hót
bỏ đời xuôi ngược chuyện đua tranh
lợi chi mái tóc như mây trắng
cố quận ngàn năm giữ mộng lành
tĩnh lặng chợt nghe tâm sóng vỗ
mấy thuở ra đi lắm đoạn trường
kinh hoàng biển thét gào bi thảm
trang sử hãi hùng chuyện máu xương
bằng hữu bây giờ hiu hắt bóng
bên trời như gió thoảng đìu hiu
tử sinh ly rượu hoài cay đắng
thế sự nhiễu nhương buổi xế chiều
lên núi dạo chơi cùng mây trắng
một ngày ngơi nghỉ trụ an tâm
rừng lạ vô danh như tiền sử
giọt sương khép nép cánh hoa vàng
thời gian miên viễn vô cùng tận
thăm thẳm nghìn xa cõi núi sông
lên cao buông bỏ đời hư huyễn
phá chấp đôi bờ sắc với không