HÀNH TRÌNH CỦA MỘT NỮ SĨ
Ở trên đời, có lẽ số người tôn trọng nguyên tắc chỉ độ non nửa, già nửa nhân khẩu còn lại, thường ỷ y, xem thường, hoặc vô phương...cứu chữa cái cố tật “nước tới chân mới nhảy”_Tôi là số người đứng ở phần 2 này.
Trong câu chuyện 60 năm cuộc đời hôm nay, mà tuần tới đây, nhà văn NGUYỄN QUANG, tác giả tập truyện ÔNG GIÁO LÀNG đã ra mắt bạn đọc ở Nam Cali cách nay mấy tháng, sẽ là người chủ chốt giới thiệu với quý vị về 60 năm cuộc đời của nữ sĩ MINH ĐỨC HOÀI TRINH, mà ông anh, nhà văn NGUYỄN QUANG đã thông báo cho tôi, một đàn em của nữ sĩ phu nhân ông, rằng ông sẽ cố gắng làm một buổi sinh hoạt văn chương kỷ niệm “60 Năm MINH ĐỨC HOÀI TRINH” trên ngay phần đất Bolsa, thủ đô tị nạn của những người Việt đang và vẫn còn lưu vong này, cho dù thời gian trước đây, ông chưa nghĩ tới, hoặc giả vân vân khác... và Cao Mỵ Nhân cũng cố gắng góp chút kỷ niệm cho có tình tỉ muội với nhau.
Tôi bày tỏ với anh chị nhà văn NGUYỄN QUANG và nữ sĩ MINH ĐỨC HOÀI TRINH, là tôi ngại quá, ở một cái nôi hơn 3 thập niên văn vật, với con đường xa lộ hào quang 24/24, âm vang từ 5 châu vọng về điểm tới Bolsa đỉnh chung danh vọng, đất hứa của những tài hoa mọi lãnh vực, đến nỗi từ trong nước hết lớp sóng này, tới lớp sóng khác, tràn qua đại dương, lưu diễn ngành nghề đơn điệu hay đa hiệu tùy theo thời vận.
Nhà văn NGUYỄN QUANG cười hỉ hả:
-Không sao, không sao, việc ai nấy làm, mình ghi lại thời điểm 60 năm hoạt động văn hóa nghệ thuật của MINH ĐỨC HOÀI TRINH thôi mà.
-Dạ.
Vào thượng tuần tháng 4 năm ngoái(2008), tôi đã tháp tùng đôi uyên ương văn nghệ này, lên San Jose để giới thiệu cuốn sách đồ sộ Văn Nghiệp và Cuộc Đời MINH ĐỨC HOÀI TRINH, gồm những hình ảnh và bài vở liên hệ với nữ tác giả đương nêu, do chính nhà văn NGUYỄN QUANG sưu tập, biên soạn.
Với lý do gần cũng như xa, trong cũng như ngoài, nhà văn NGUYỄN QUANG nhận định, nữ sĩ MINH ĐỨC HOÀI TRINH đã rất nhiệt tình từ thực tế tới văn chương, thành ông muốn thu thập lại.
MINH ĐỨC HOÀI TRINH là một nhà văn, nhà thơ, nhà báo thực sự, nhưng nếu chỉ là...3 nhà như vừa kể, thì cũng na ná các nhà văn, thơ, báo hiện nay, rất đại trà ở hải ngoại, cái điều khiến chúng ta, hay ít nhất là tôi thấy được, chị đã khởi đi từ một ký giả truyền thông chuyên nghiệp, có học hành, đỗ đạt ở một phân khoa đại học danh tiếng nước Pháp – Chị đã là phóng viên chiến trường cấp quốc tế, đã là ký giả hoạt động ở mọi lãnh vực, chị đã hiện diện ở Châu Âu, Châu Phi, và sau cùng ở Châu Á, trong đó có chiến trường Việt Nam trước 30-4-1975. Sau đó chị lại rời quê hương trước thời điểm trên, lại vẫn vừa học, vừa hành... khi hay tin miền Nam rơi vào tay Cộng Sản, MINH ĐỨC HOÀI TRINH đành trở qua Pháp, bước tiếp hành trình cuộc đời chị, sinh hoạt văn hóa, xã hội và đấu tranh cho lý tưởng Tự Do mà từ thủa nào chị hằng theo đuổi.
Kể từ giữa thập niên 70, nhất là những năm cuối 70 này, những cơn sốt di tản xuất phát từ các ngả Đông, Nam Việt Nam, dân chúng bất kể thuộc thành phần nào ở các tỉnh bên này sông Bến Hải, đã phải tìm đường vượt biên vì sợ hãi, chán ghét, thù hận chế độ vô thần, vô sản, vô nhân đạo, hộ quyết kiếm sự sống trên nỗi chết, hằng ngày sóng biển Đông vật vã tàu, đò, thân xác người lênh đênh. Để nói lên tiếng nói chung, một cách điệu duy nhất có thể biểu lộ được, phản bác được cho 5 châu Thế Giới mau chóng biết được, hiểu ngay, vì sao dân miền Nam phải rời bỏ quê hương ra đi, là, phải có một sinh hoạt cấp quốc tế, nữ sĩ MINH ĐỨC HOÀI TRINH đã nung nấu ý chí thành lập VĂN BÚT VIỆT NAM HẢI NGOẠI, với hoài bão dựa vào diễn đàn này, nói lên nguyện vọng của từng lớp người di tản, vượt biển, lưu vong, tị nạn.
Do đó, năm 1977, MINH ĐỨC HOÀI TRINH đã từng bước vận động, từng bước xây dựng được trung tâm VĂN BÚT VIỆT NAM HẢI NGOẠI, chính thức sinh hoạt cùng VĂN BÚT THẾ GIỚI năm 1978 – Nữ sĩ MINH ĐỨC HOÀI TRINH là chủ tịch VĂN BÚT VIỆT NAM HẢI NGOẠI nhiệm kỳ tiên phong. Thành bên cạnh Văn Nghiệp, MINH ĐỨC HOÀI TRINH với 30 tác phẩm đủ thể loại, từ thơ, văn, tiểu luận, ký mục v.v.., nữ sĩ có một sự nghiệp song song, đó là người đã hiện diện trong lãnh vực VĂN BÚT VIỆT NAM, kể từ khi mới khai mạc buổi đầu tiên thập niên 60 ở thế kỷ trước, do quý vị tiền nhiệm, lão làng thiết lập, trách nhiệm tổ chức điều hành như nhà văn NHẤT LINH, NGUYỄN TƯỜNG TAM, ĐỖ ĐỨC THU, nhà thơ VŨ HOÀNG CHƯƠNG, ĐÔNG HỒ, trẻ hơn như nhà văn DUY LAM, NGUYỄN THỊ VINH, LINH BẢO và vv.v..trong số đó có các nữ sĩ sinh hoạt rất đều đặn, đi họp VĂN BÚT THẾ GIỚI từ những năm trước 1975, như MỘNG TUYẾT, QUỲNH HƯƠNG, TÔN NỮ HỶ KHƯƠNG, HOÀNG HƯƠNG TRANG và nhất là văn, thi sĩ MINH ĐỨC HOÀI TRINH.
Nhiệm kỳ Văn Bút Việt Nam Hải Ngoại do nữ sĩ MINH ĐỨC HOÀI TRINH giữ chức chủ tịch, đã đấu tranh tích cực cho những văn nghệ sĩ thủa đó đang bị chính quyền Cộng Sản cầm tù, như nhà văn DUY LAM, nhà thơ CUNG TRẦM TƯỞNG, nhà thơ TÔ THÙY YÊN, tất nhiên 3 vị văn thi sĩ vừa nêu cũng đã được các trung tâm Văn Bút nước bạn như Pháp, Thụy Sỹ nêu ra từ thành tích và tên tuổi danh tiếng từ trước 1975 ở trong nước (Miền Nam Việt Nam xưa).
Điểm khó trình bày với tôi hôm nay, là giai đoạn 2 của Văn Bút Việt Nam Hải Ngoại sau năm 1995 đã bị phân hóa, khiến Văn Bút Thế Giới phải đặt Văn Bút VNHN trong tình trạng dừng lại, thì một lần nữa, nữ sĩ MINH ĐỨC HOÀI TRINH lại phải dấn thân đi vận động Văn Bút Thế Giới nghiên cứu và chấp thuận việc tái sinh hoạt, để danh xưng Văn Bút Việt Nam Hải Ngoại tồn tại đến hiện thời. Nếu không vì yêu mến, xót thương danh nghĩa Văn Bút Việt Nam xưa gọi là Bút Việt, nay là Văn Bút Việt Nam Hải Ngoại, thì nữ sĩ MINH ĐỨC HOÀI TRINH đã chẳng bận tâm, tuổi tác và sức khỏe đã không cho phép chị làm việc, suy nghĩ nhiều nữa. 60 năm văn chương, nghệ thuật của MINH ĐỨC HOÀI TRINH đã quá tải với những ưu tư, viết lách, hội thoại v.v.. Nhưng, bù lại nữ sĩ có những sinh hoạt văn nghệ tươi mát, hồn nhiên khác như hướncg dẫn và biểu diễn đàn tranh, hướng dẫn và biểu diễn cắm hoa.
Ngày anh chị còn cư ngụ ở Vườn Trúc (trước nhà, chị trồng toàn trúc vàng), chị còn hướng dẫn một lớp chữ Hán. Tôi hỏi tại sao thời chị du học ở Pháp, chị lại học chữ Hán? Chị bảo học chữ Hán để không quên tiếng Việt, và tất nhiên là để thưởng thức văn chương Đường, Tống.
Với riêng tôi, đứng trước nữ sĩ MINH ĐỨC HOÀI TRINH, một người trọng nguyên tắc_Tôi vẫn tìm ra được những nét thoải mái, khi nghe 2 bài thơ chị được nhạc sĩ Phạm Duy phổ nhạc: “Kiếp nào có yêu nhau”, “Đừng bỏ em một mình”...
Nhiều bài thơ khác của MINH ĐỨC HOÀI TRINH cũng được các nhạc sĩ khác phổ nhạc, song tôi đan cử 2 bài trên, vì 2 bài đó đã “thời đại hóa” một thời miền Nam trước 1975.
Sự nghiệp văn hóa, xã hội vậy, mà nữ sĩ MINH ĐỨC HOÀI TRINH không hay chưa viết Hồi ký như quý vị ở hải ngoại đã từng tự sự kể đời mình. Có lẽ yếu tố thực tế đôi lúc khiến chị không tha thiết lắm, bởi khi tác giả hồi ký cầm bút, họ sẽ bắt đầu từ đoạn đời nào_ từ thủa tấm bé, là con nhà quan, lúc tham gia sinh hoạt yêu nước như thế hệ trước 1954 của chị, hay khi bắt đầu rời xa quê mẹ, đến nửa địa cầu phía Tây, rồi trở về đất nước, xong lại tha hương tới bây giờ... Thật nhiều quá, có nguyên tắc đến đâu thì cũng trễ muộn, như tôi nói mở đầu, phàm việc gì, nước đến chân mới nhảy cũng dễ bị thiếu sót. Do đó, nữ sĩ MINH ĐỨC HOÀI TRINH đã không viết hồi ký_nhưng chị lại may mắn, là có vị phu quân người bạn đời hào phóng, mã thượng, là nhà văn NGUYỄN QUANG, ông đã tổng hợp giùm chị đường trường Văn Nghiệp, với 253 bức hình, thuyết minh cuộc hành trình trong cuốn sách, dày như Album khổ XL đồ sộ “Văn Nghiệp và Cuộc Đời MINH ĐỨC HOÀI TRINH” đã xuất bản, nay lại tổ chức một buổi “60 năm MINH ĐỨC HOÀI TRINH” vào ngày chủ nhật 6-12-2009, vô cùng tình nghĩa.
Hawthorne 28-11-2009
CAO MỴ NHÂN.