NGOẠI TRƯỞNG HOA KỲ REX TILLERSON THĂM NGA TUYÊN BỐ HỒ SƠ SYRIA GÂY SÓNG GIÓ
Ngoại trưởng Hoa Kỳ Rex Tillerson hôm 12/04/2017 gặp gỡ Ngoại trưởng Nga Serguei Lavrov tại Mos-cow. Chuyến thăm Nga của tân Ngoại trưởng Mỹ diễn ra trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa hai nước sau các cuộc oanh kích của Mỹ vào Syria tuần trước.
Đến thủ đô nước Nga chiều thứ Ba 11/4, Ngoại trưởng Rex Tillerson gặp ông Serguei Lavrov sáng thứ Tư 12/4. Chuyến công du đầu tiên của vị quan chức cao cấp trong tân chính quyền Mỹ nhằm đặt cơ sở cho việc “bình thường hóa” quan hệ hai nước, được ông Donald Trump hứa hẹn trong chiến dịch tranh cử. Nhưng vụ dùng khí độc tấn công vào Khan Cheikhoun và sự thay đổi thái độ của tổng thống Mỹ, khi ra lệnh bắn hỏa tiễn vào căn cứ không quân Syria, đã vẽ lại bàn cờ cuộc xung đột và gây căng thẳng Mỹ-Nga, với không khí của thời chiến tranh lạnh.
Tại Washington, Bộ trưởng Quốc phòng James Mattis hôm 11/4 khẳng định: “Không nghi ngờ gì cả, chính chế độ Bachar Al Assad đã cho tấn công hóa học vào ngôi làng do phe nổi dậy kiểm soát ở tỉnh Idlib hôm 4/4 làm 87 người chết”.
Phát ngôn viên Tòa Bạch Ốc Sean Spicer thì cho rằng “Assad còn tệ hại hơn cả Hitler vì giết dân mình”. Trước đó, một quan chức cao cấp Mỹ tố cáo Moscow gây nhiễu thông tin khi đổ tội cho phe nổi dậy, thậm chí có quan chức còn đặt câu hỏi liệu người Nga có phải là đồng lõa.
Nga luôn bênh vực Damas, nói rằng chế độ Syria không còn vũ khí hóa học. Ông Vladimir Putin còn mỉa mai Hoa Kỳ muốn diễn lại kịch bản vũ khí hủy diệt hàng loạt ở Irak, cho rằng phe nổi dậy tấn công hóa học để cáo buộc Assad.
Ngoài vụ Khan Cheikhoun, ngoại trưởng Tillerson còn mang đến thông điệp cứng rắn của khối G7, đòi hỏi Bachar Al Assad phải ra đi. Ông đặt câu hỏi, liệu Nga có muốn cùng với phương Tây tìm cách giải quyết cuộc khủng hoảng Syria hay chỉ thủ lợi cho mình. Các cuộc xung đột ở Ukraina, Afghanistan, Ye-men, Libya, cuộc chiến chống khủng bố cũng nằm trong chương trình thảo luận.
Trong lúc cuộc khẩu chiến Mỹ-Nga đang tăng lên ở mức độ thời Barack Obama, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Nga lại cho rằng tuyên bố của ngoại trưởng Mỹ không phải là tối hậu thư, mà chỉ nhằm lên gân trước khi thương lượng. Moscow bày tỏ hy vọng về một cuộc đối thoại “mang tính xây dựng” chứ không “đối đầu”.
Chuyến công du của ông Tillerson diễn ra trước cuộc gặp ba bên giữa ngoại trưởng Nga Lavrov và các đồng nhiệm Walid Moua-llem của Syria, Mohammad Javad Zarif của Iran, dự kiến vào cuối tuần này tại Moscow.