QUÀ TẶNG VÀ THUẾ
THÚY CHI – IRS/SPEC
Ở Hoa Kỳ, việc tặng quà và nhận quà, như nhiều loại sinh hoạt xã hội khác, cũng có mối liên quan gần gũi đến thuế vụ. Nói khác đi, khi quý vị tặng quà cho một người không phải là vợ/chồng của quý vị, đến một giới hạn giá trị nào đó, quý vị phải đóng thuế.
Với một món quà tặng chung với một người khác, thường là vợ hay chồng, tiền thuế trên những món quà tặng (tax on gift splitting) là tiền thuế phải đóng trên phần quà tặng của mỗi người. Trường hợp quý vị và vợ/chồng của quý vị tặng một món quà cho người thứ ba, một nửa món quà này xem như của quý vị, và nửa kia của vợ/chồng của quý vị. Khái niệm này được gọi là gift lifting. Cả hai vợ chồng phải cùng đồng ý và thỏa thuận với nhau về việc chia phần trên món quà tặng. Khi cả hai cùng đồng ý, mỗi người có thể lấy một nửa trị giá quy định món quà tặng hằng năm dành cho mỗi người khi họ tặng quà cho người khác mà không phải đóng thuế quà tặng. Trong năm 2006, quy định về việc tách các món quà giữa hai vợ chồng cho phép họ tặng chung một người khác món quà trị giá $24,000 mà không ai phải đóng thuế quà tặng cả.
Trường hợp quý vị chọn cách tách riêng việc tặng món quà cho người nào, không kể phần của người chồng/vợ của quý vị, quý vị phải nộp đơn khai thuế quà tặng (gift tax return) để chứng tỏ quý vị và vợ/chồng của quý vị đồng ý về việc tách phần quà tặng cho ai. Quý vị phải điền và nộp mẫu đơn 709 ngay cả khi nửa phần quà thuộc phần của quý vị ít hơn mức quy định về quà tặng được miễn thuế hằng năm.
Ví dụ: Anh Lê Lâm và vợ, chị Nguyễn Mai, đồng ý với nhau về việc tách riêng phần quà tặng của họ trong năm 2006. Anh Lâm tặng đứa cháu nội, cậu Tuấn, $22,000; chị Mai tặng cho cô cháu ngoại Ngọc Lan $20,000. Mặc dù mỗi phần quà dành cho hai người cháu đều nhiều hơn mức quy định của năm 2006 về mỗi phần quà tặng không phải đóng thuế ($12,000), bằng cách chọn phương pháp gift splitting cả hai vợ chồng anh Lâm và chị Mai có thể tặng quà cho người thân mà không phải đóng thuế quà tặng.
Món quà của anh Lê Lâm dành cho người cháu trai trị giá $22,000 được xem như một nửa từ anh Lâm ($11,000) và một nửa từ chi Mai ($11,000). Tương tự, món quà của chị Mai tặng cho cô cháu Ngọc Lan cũng được xem như của anh Lâm một nửa và một nửa của chị Mai ($10,000). Trong mỗi trường hợp, phần của mỗi người, vợ hay chồng, đều ít hơn giá trị quy định về quà tặng không phải đóng thuế, nên không có phần quà nào phải chịu thuế quà tặng. Nhưng cả hai vợ chồng đều phải điền đơn để khai phần quà tặng.
Sau khi mỗi người quyết định phần quà tặng nào phải đóng thuế, họ có thể tính được số thuế họ phải đóng cho tổng số quà tặng và áp dụng tín thuế tổng hợp (unified credit) dành cho những món quà tặng trong năm.
Ví dụ: Trong năm 2006, quý vị tặng cô cháu gái Linda một khoản tiền mặt $8,000. Khoản tiền này là món quà duy nhất quý vị tặng cho cô cháu họ Linda trong năm. Quý vị còn đóng tiền học đại học cho con một người bạn nghèo nhưng rất hiếu học, anh David, cả thảy $15,000 cho cả năm học. Ngoài ra, cô cháu ngoại Nina 25 tuổi cũng nhận được một phần quà trị giá $21,000, và cậu cháu nội Minh Đạt vừa tốt nghiệp đại học một chiếc xe hơi $25,000 làm phần thưởng khi ra trường. Trước năm 2006, quý vị chưa từng tặng những món quà có giá trị cao phải đóng thuế như năm nay. Quý vị có thể áp dụng những ngoại lệ của loại thuế quà tặng và loại tín thuế tổng hợp như sau:
1. Áp dụng mức quy định dành cho giáo dục (educational exclusion). Quy định này cho phép người khai thuế trả tiền học và các chi phí giáo dục cho người khác mà không phải đóng thuế quà tặng. Do đó, tiền học của David không phải là món quà tặng phải đóng thuế.
2. Áp dụng mức quy định quà tặng miễn thuế hằng năm. Số tiền $12,000 đầu tiên quý vị tặng cho một người, bất cứ người nào, trong năm 2006 không phải là quà tặng phải đóng thuế. Vì vậy, số tiền $8,000 tặng Linda; $12,000 đầu tiên của số tiền $21,000 tặng Nina, và $12,000 đầu tiên của $15,000 tặng David không phải đóng thuế.
3. Áp dụng tín thuế tổng hợp. Số thuế phải đóng trên $9,000 còn lại từ phần quà cùa Nina và $13,000 từ phần quà của Minh Đạt, tổng cộng $22,000, là $4,240 ($3,800 + [22% x $2,000]. Quý vị dùng số tín thuế tổng hợp quy định là $345,800 trừ đi số thuế quà tặng của năm 2006 là $4,240. Quý vị có thể sử dụng phần tín thuế tổng hợp còn lại $341,560 (345,800 – 4,240) để trừ dần số thuế trên quà tặng cho những năm sau này.
Tuy quý vị không phải đóng thuế quà tặng cho năm 2006 theo ví dụ vừa nêu trên, quý vị vẫn phải điền đầy đủ và nộp mẫu đơn 709 cho Sở Thuế Vụ.
Thường thường, quý vị sẽ phải nộp mẫu đơn 709 nếu một trong bất cứ điều nào sau đây xảy ra:
* Quý vị tặng quà cho ít nhất một người (không kể vợ hay chồng của quý vị) và trị giá món quà cao hơn trị giá miễn thuế quy định dành cho quà tặng.
* Quý và vợ/chồng của quý vị chọn phương pháp gift splitting để tặng quà cho người khác.
* Quý vị tặng người khác (ngoài vợ/chồng của quý vị) một món quà mà người này không thể trực tiếp sở hữu, sử dụng, hay nhận như một nguồn lợi tức cho đến một thời điểm nào trong tương lai
* Quý vị tặng cho người phối ngẫu một khoản tiền lãi từ một loại tài sản và nguồn lợi nhuận này sẽ chấm dứt do một tình huống nào đó sẽ xãy ra trong tương lai.
Quý vị không cần phải nộp hồ sơ khai thuế quà tặng để báo cáo các món quà, hoặc báo về việc sử dụng món quà quý vị tặng cho một tổ chức chính trị, và những khoản học phí hay y tế phí trả làm quà tặng cho người khác.
Quý vị cũng không cần phải báo cáo những món quà quý vị được khai để trừ thuế khi quyên tặng cho các cơ quan từ thiện. Những món quà đó là:
* Toàn bộ số tiền lãi hay lợi nhuận kiếm được từ tài sản do quý vị sở hữu nếu nguồn lợi tức chỉ do cơ quan từ thiện sử dụng vào mục đích riêng của họ và quý vị vẫn là chủ sở hữu tài sản.
* Sự đóng góp có tính cách vĩnh viễn và được bảo đảm từ việc sử dụng nguồn tài sản nhưng ở một giới hạn nhất định (quý vị vẫn là người chủ sở hữu tài sản).