GIẢI TỎA TRÁCH NHIỆM
THUẾ VỤ CHO NGƯỜI
KHAI CHUNG HỒ SƠ THUẾ
THÚY CHI – IRS/SPEC
Người phụ nữ Việt Nam ngày xưa thường được ca tụng là đảm đương, hiếu hạnh trong gia đình khi còn ở nhà với cha mẹ. Những đức tính này vẫn tiếp tục duy trì sau khi người con gái đi lấy chồng. Không những thế, nếp sống gia đình mới với chồng con và trách nhiệm chèo chống giang sơn “nhà chồng” đã đặt lên vai người phụ nữ nhiều gánh nặng khác. Trở thành người vợ tốt, người mẹ quý trong một gia đình lễ giáo Việt Nam thật chẳng dễ. Họ phải tập biết “quên” mình đi để góp phần gìn giữ hạnh phúc êm ấm trong gia đình; nhiều khi giận đức ông chồng tím ruột, nhưng vẫn phải ... miệng cười tủm tỉm: “Thưa anh, anh giận em chi? Muốn lấy vợ bé, em thời lấy cho.” Chắc hẳn chẳng có nhóm phụ nữ nào trên thế giới này, từ cổ chí kim, có thể sánh với người vợ, người mẹ truyền thống Việt Nam khi chúng ta tìm hiểu kỹ hơn về lòng “nhân hậu” của họ. Lấy tứ đức tam tòng làm trọng, sẵn lòng đón nhận mọi “ơn mưa móc” của lang quân, người vợ Việt Nam tự nhủ “của chồng công vợ” âu là sự đền bù. Người vợ, người mẹ Việt Nam xưa quả thật quá hiền lành, mẫu mực. Tâm hồn họ bao la như bầu trời kỳ ảo và trái tim họ tinh khiết như trái tim của trẻ thơ vô tội.
Phải chăng như thế mới là Hạnh Phúc? Phải chăng chúng ta ngày nay, không riêng gì những người sinh sống ở hải ngoại, mà với những người hiện vẫn sống gắn bó với quê cha đất tổ, nhận thức hạnh phúc gia đình đã thay đổi nhiều, đã khác đi?
Thế giới vẫn từng giây khác đi bất kể khi ta ngủ hay thức; tình yêu và những ý thức tình cảm cũng không còn bị chi phối bởi những định chế xã hội và tập tục cổ truyền, mà phát triển theo một chiều hướng đúng được chấp nhận trên những tiêu chuẩn công bằng đặt ra giữa hai người, nhiều người. Mọi phán quyết sai, đúng, từ đây được xây dựng trên cơ sở hợp lý để giúp phân giải những rắc rối ngày càng nhiều của xã hội và cuộc đời.
Sự lãng mạn và mối quan hệ thi vị vợ chồng trong truyền thống hôn nhân Việt Nam xưa, nói riêng, đối lập với các kết cấu phức tạp của xã hội ngày nay, nói chung, đã mở ra một cách nhìn nhận mới về trách nhiệm chung và riêng của chúng ta trong quyền hạn công dân ở một quốc gia không phải là một thiên đường miễn thuế. Thúy Chi xin được giới thiệu đến đọc giả Việt Nam một loạt bài về “Giải Tỏa Tránh Nhiệm Thuế Vụ Cho Người Kết Hôn.”
1. Giảm Nhẹ Trách Nhiệm Thuế Cho Người Phối Ngẫu Vô Tội
Khi yêu cầu nhận được cứu xét là người phối ngẫu vô tội (requesting innocent spouse relief, bạn có thể được giảm nhẹ trách nhiệm đóng thuế, bao gồm số tiền thuế nợ, tiền lãi phải trả do còn nợ thuế và các khoản tiền phạt do không nộp đơn khai thuế và không đóng thuế đúng kỳ hạn, nếu người vợ hay chồng (hoặc vợ/chồng cũ) đã không khai đúng các chi tiết, hay đã không khai đủ các nguồn lợi tức trên hồ sơ thuế chung của hai người . Nói chung, có thể chỉ riêng người chồng/vợ (hoặc vợ/chồng cũ) sẽ phải đóng các khoản tiền thuế, tiền lãi, và tiền phạt đủ tiêu chuẩn để khai giảm nhẹ này. Tuy nhiên, vì hai người đã khai chung hồ sơ thuế và mỗi người đều có trách nhiệm cá nhân trên bất kỳ các khoản tiền thuế nợ, tiền lãi và tiền phạt nào không đủ tiêu chuẩn để được giảm nhẹ. Sở Thuế Vụ có thể thu những khoản nợ này từ bạn hay từ người phối ngẫu của bạn, kể cả người phối ngẫu đã ly dị.
Sau khi bạn nộp mẫu đơn 8857 cho IRS, cơ quan này sẽ tính ra số tiền thuế thuộc phần trách nhiệm của bạn. Bạn không bị buộc phải tính ra con số này, nhưng nếu muốn, bạn vẫn có thể tự mình làm lấy. Xin tham khảo ấn bản số 17, mục “How to Allocate the Understatement of Tax” để được hướng dẫn thêm.
Để nhận được sự giảm nhẹ về trách nhiệm đóng thuế với tư cách là người phối ngẫu vô tội, bạn cần phải có đủ các điều kiện sau đây:
1. Trước đây, bạn đã khai thuế chung với vợ/chồng và hồ sơ thuế này có các khoản tiền thuế khai chưa đủ do có những mục sai sót (ghi rõ bên dưới).
2. Bạn nhìn nhận rằng vào thời điểm bạn ký tên trên hồ sơ thuê khai chung, bạn đã không biết được, và không có lý do để biết, rằng có một khoản tiền thuế khai không đủ trên đơn thuế.
3. Sau khi xem xét tất cả các yếu tố và tình huống liên quan đến sự kiện này, sẽ thật là bất công nếu bạn cứ vẫn phải đóng các khoản tiền thuế còn không khai.
4. Yêu cầu được giảm nhẹ trách nhiệm thuế vụ sẽ không được cứu xét nếu Sở Thuế Vụ chứng minh dược rằng bạn và chồng/vợ (hoặc chồng/vợ cũ) đã chuyển tài sản cho nhau để thực hiện một âm mưu lừa gạt. Một âm mưu lừa đảo bao gồm một hình thức qua mặt Sở Thuế Vụ hay một đối nhân thứ ba, như chủ nợ, vợ/chồng cũ, hoặc người cộng tác buôn bán làm ăn.
Chú giải:
A. Các chi tiết, các mục khai sai (Erroneous items): Các mục/chi tiết khai sai bao gồm:
1. Những nguồn lợi tức không khai (Unreported income): Bất cứ nguồn lợi tức nào người vợ/chồng của bạn đã nhận được từ nguồn tổng thu nhập hằng năm nhưng không khai trên hồ sơ thuế.
2. Các khoản thuế miễn giảm, tín thuế và các chi phí thành giá khai không đúng (incorrect deduction, credit, or basis): Bất cứ các khoản tiền được miễn giảm, tín thuế hoặc các chi phí thành giá do vợ/chồng (hay vợ/chồng cũ) của bạn khai nhận.
Sau đây là một số các ví dụ minh họa về những mục khai sai.
* Món chi tiêu đã khai để được giảm thuế không hề có thật, hoặc chồng/vợ của bạn đã không hề thanh toán khoản chi tiêu này. Chẳng hạn, chồng bạn đã khai giảm thuế cho số tiền $10,000 chi phí quảng cáo trên Schedule C của bộ hồ sơ thuế 1040 bạn và bạn cùng khai chung, nhưng trên thực tế không hề thanh toán số tiền này vào việc quảng cáo.
* Khoản chi phí không đủ tiêu chuẩn là chi phí được trừ thuế (a deductible expense). Ví dụ, chồng bạn khai giảm số tiền $10,000 cho mục chi phí kinh doanh, thực tế số tiền này là các khoản tiền phạt đóng cho chính phủ tiểu bang vì các chi phí phạt vạ không được trừ thuế (Fines are not deductible).
* Việc khai miễn giảm cho các chi phí không có các chứng cứ liên quan thực tế. Ví dụ: Chồng/vợ của bạn đã khai giảm cho các chi phí an toàn (security costs) liên quan đến văn phòng làm việc đặt tại nhà, nhưng trên thực tế đây là các phí tổn mua thức ăn và thăm khám bệnh cho hai con chó của gia đình.
B. Hiểu biết đích thực (Actual knowledge), hoặc lý do được biết (reason to know): Bạn đã biết hoặc có lý do được biết về một khoản khai không đủ nếu:
a. Bạn thực sự đã biết về khoản khai thiếu này
b. Một người bình thường trong một hoàn cảnh tương tự cũng có thể biết việc khai thiếu này trên hồ sơ thuế.
1. Hiểu biết đích thực về một mục khai sai trên hồ sơ thuế (Actual knowledge): Nếu bạn đã được biết về một khoản khai sai trên hồ sơ thuế và chi tiết này thuộc phần trách nhiệm của chồng/vợ của bạn, vấn đề giảm nhẹ trách nhiệm đóng thuế đề cập đến ở đây không áp dụng cho bất cứ phần nào của số tiền thuế đã khai không đủ do liên quan đến chi tiết này. Bạn và ngươời phối ngẫu hoàn toàn có trách nhiệm liên đới về khoản tiền thuế khai không đúng.
2. Lý do được biết (reason to know): Trường hợp bạn đã biết trước về mục khai sai trên hồ sơ khai thuế chung thuộc phần trách nhiệm của chồng/vợ của bạn, không có phần nào của bài báo này áp dụng cho sự giảm nhẹ trách nhiệm thuế liên quan đến việc khai sai này. Như trường hợp kể trên, cả hai vợ chồng bạn sẽ cùng chịu trách nhiệm về chi tiết khai sai trên hồ sơ thuế chung.
Sở Thuế Vụ sẽ cân nhắc tất cả các yếu tố và tình huống thực tế để quyết định việc bạn đã biết hay đã có lý do để biết về các mục khai sai trên hồ sơ thuế. Các yếu tố và sự kiện thực tế bao gồm:
* Bản chất của chi tiết khai sai và số tiền khai sai liên quan đến các mục khác.
* Tình trạng tài chính của bạn và của chồng/vợ bạn (hoặc chồng/vợ cũ).
* Trình độ học vấn và kinh nghiệm kinh doanh của bạn.
* Mức độ tham gia của bạn vào hoạt động này dẫn đến hậu quả là khai sai hồ sơ thuế.
* Bất kể vì lý do bạn đã không hỏi chồng/vợ về chi tiết khai thuế sai, khai thiếu vào lúc ký tên trên hồ sơ thuế hay trước đó mà một người bình thường khác đều phải hỏi.
* Mục khai sai có nguồn gốc bắt đầu từ những năm trước biểu hiện trên những hồ sơ thuế đã khai hay không. Chẳng hạn, Việc bỏ qua không khai đều đặn nguồn lợi tức đầu tư trên hồ sơ thuế của nhiều năm trước đây.
Trường hợp bạn chỉ biết được một phần về chi tiết khai sai trên hồ sơ thuế bạn khai chung với người phối ngẫu, bạn có thể được giảm nhẹ trách nhiệm thuế một phần nếu bạn hội đủ tất cả các điều kiện khác về giảm nhẹ trách nhiệm thuế dành cho người phối ngẫu vô tội.
Ví dụ: Vào thời điểm bạn ký tên trên hồ sơ thuế khai chung với vợ/chồng bạn, bạn biết rằng vợ/chồng của mình đã không khai số tiền $5,000 trúng sổ số.. Vài tháng sau, Sở Thuế Vụ kiểm tra hồ sơ thuế của vợ chồng bạn và xác nhận rằng chồng/vợ bạn đã không khai thuế số tiền $25,000 trúng số. Bạn nhận rằng bạn không hề biết về số tiền chênh lệc $20,000 này và cũng chẳng có lý do gì để biết. Do đó, bạn có thể được giảm nhẹ trách nhiệm thuế cho phần thuế khai chưa đủ tính trên khoản tiền $20,000 bởi vì đây là cách người chồng/vợ của bạn sử dụng số tiền ăn bạc. Bạn cũng cần phải hội đủ các điều kiện khác nữa dành cho người phối ngẫu vô tội. Số tiền $5,000 khai thiếu là phần trách nhiệm chung và riêng của bạn phải đóng thuế.
C. Những dấu chỉ của sự bất công trong nhận định về sự giảm nhẹ trách nhiệm thuế dành cho người phối ngẫu vô tội (Indications of Unfairness for innocent spouse relief):
Sở Thuế Vụ sẽ cân nhắc tất cả các yếu tố và tình huống thực tế về trường hợp được nêu ra để quyết định xem việc buộc bạn phải chịu trách nhiệm về việc sai không đủ lợi tức trên hồ sơ thuế chung có thật bất công không.
Những yếu tố dẫn sau đây là những ví dụ chi tiết IRS sẽ cân nhắc:
* Thực tế bạn có được lợi lộc nhiều từ nguồn tiền khai không đủ trên hồ sơ thuế khai chung, bằng cả hai cách trực tiếp và gián tiếp.
* Người chồng/vợ (hoặc chồng/vợ cũ) có bỏ bê bạn hay không.
* Bạn và người phối ngẫu đã ly dị hoặc ly thân hay vẫn còn chung sống với nhau.
* Bạn có được lợi lộc gì từ hồ sơ thuế khai không đúng này.
Như thế nào là “significant benefit”?
Một nguồn lợi lộc đáng kể (a significant benefit) là bất cứ nguồn lợi lộc nào nhiều hơn mức cung cấp bình thường. Mức chu cấp bình thường của mỗi người tùy thuộc vào hoàn cảnh sống riêng của người đó. Chứng cứ về một nguồn lợi trực tiếp hay gián tiếp có thể bao gồm các khoản chuyển sản hay chuyển quyền sở hữu, bao gồm các chuyển khoản xảy ra 5, 7 năm sau năm người thọ thuế khai sai các chi tiết trên hồ sơ thuế.
Chẳng hạn, bạn nhận được một số tiền nhiều hơn mức chu cấp thông thường từ người chồng. Số tiền này có thể có nguồn gốc từ các khoản ăn bạc của chồng bạn và chưa khai trên hồ sơ thuế chung. Trường hợp này xem như bạn đã nhận được những khoản hậu hĩ đáng kể từ nguồn thu nhập đó. Điều này vẫn đúng cho dù người chồng đưa cho bạn số nguồn lợi lộc này nhiều năm sau ngày ông ấy nhận được.