NGÀY 25/5/2012 LÝ TỐNG TUYÊN BỐ TUYỆT THỰC TUYỆT ẨM CHO ĐẾN CHẾT ĐỂ PHẢN ĐỐI BẢN ÁN
Mặc dù có rất nhiều cảm tình, và hết sức kính trọng ông Lý Tống, người "chiến sĩ tranh đấu cho tự do" gốc Việt, song hôm thứ Năm 24/5/2012, Bồi Thẩm Đoàn đã kết tội ông về tất cả các tội danh, ngoại trừ tội nặng nhất là tội tấn công người khác bằng vũ khí chết người. Ông Lý Tống bị đưa ra toà vì ông đã xịt hơi cay vào người ca sĩ đến từ Việt Nam để phản đối chủ nghĩa cộng sản.
Do lời yêu cầu của biện lý công tố, ông Lý Tống, nhà tranh đấu nổi tiếng ở San Jose bị bà thẩm phán Andrea Y. Bryan tống giam tức khắc.
Một bồi thẩm đoàn gồm sáu đàn ông, bốn phụ nữ, đã tha không kết tội người phi công miền Nam Việt Nam về tội đánh người. Tội danh này khá nặng, được kể như một hình tội trong điều luật rất nghiêm khắc của California tên là "Three Strike Law". (Ba lần phạm hình tội là tù chung thân). Tuy nhiên, Bồi Thẩm Đoàn xét rằng ông Lý Tống đã phạm hai khinh tội (misdemeanor): đó là tấn công (nhẹ) người khác (simple assault), và kháng cự lệnh bắt giữ của nhân viên công lực. Ngoài ra, ông Lý Tống cũng phạm hai hình tội (felony). Trong đó có tội sử dụng hơi cay, và tội ăn trộm cấp hai (second degree burglary) với ý định phạm tội. Cộng đồng người Việt từ Orange County (Quận Cam) đến Úc Châu và San Jose theo dõi rất sát vụ xử án ông Lý Tống. San Jose là thành phố có 10% dân số là người Việt.
Một vị Bồi Thẩm phát biểu cảm nghĩ sau khi có phán quyết như sau: "Nói chung Ông Tống là một người tốt. Quyền tự do ngôn luận là quyền cơ bản ở đất nước Mỹ này. Chỉ phải tội là ông ấy đã bước quá lằn mức của định nghĩa về quyền tự do ngôn luận.".
Một vị Bồi Thẩm khác còn bầy tỏ thiện cảm với ông Lý Tống nồng hậu hơn, ông nói: "Đối với chúng tôi, việc ông Tống làm giống như tội "jaywalking" tức là tội đi băng qua đường không đúng chỗ dành cho người đi bộ. Nhưng tiếc thay tất cà chúng ta đều phải tuân theo sự qui định của luật lệ."
Lời kết án của Bồi Thẩm Đoàn đưa ra trễ, vào lúc xế chiều ngày thứ Năm. Lúc bấy giờ, hầu hết phái đoàn tháp tùng ông Lý Tông đã ra về, đa số là những vị bô lão ủng hộ việc làm của ông Tống. Để lại một mình người chiến sĩ tranh đấu cho tự do, nét mặt ngơ ngác,vô cảm, bị dẫn đi trong bộ đồ bay, với chiếc áo jacket dành cho phi công.
Ông Lý Tống có thể bị kết án tù tối đa là ba năm, tám tháng. Tuy nhiên, có lẽ chánh án sẽ kết hợp hai hình thức ngồi tù trong nhà giam, và trả tự do sớm với sự giám sát của cơ quan quản chế. Bản án sẽ được quyết định vào ngày 22 tháng Sáu.
Trong bồi thẩm đoàn có hai người Mỹ gốc Á châu, không có một người Việt nào. Họ bất đồng ý kiến với nhau về điểm không rõ nhà hoạt động chống Cộng của San Jose đã dùng hơi cay (pepper spray), hay dung dịch nước mắm pha với dầu thơm để tấn công ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng vào ngày 18 tháng Bảy năm 2010 tại hí viện Santa Clara Convention Center. Tuy nhiên, họ đồng ý rằng dù là hơi cay "pepper spray" hay nước mắm cả hai đều không phải là vũ khí làm chết người. Họ cũng không chịu kết luận rằng dung dịch nước mắm pha dầu thơm không đủ tiêu chuẩn luật định bị coi là hơi cay, bởi vì nó chỉ làm cho mắt và da của người ca sĩ bị khó chịu tạm thời, và đó chính là chủ đích của ông Lý Tống.
Khoảng phân nửa bồi thẩm đoàn nghĩ rằng ông Lý Tống đã dùng một bình hơi cay để xịt vào người ca sĩ. Ông Tống mang theo trong người hai bình hơi cay. Phân nửa thành viên còn lại nghĩ rằng mục đích chính của ông Tống là chỉ muốn làm sỉ nhục tên ca sĩ bẳng nước mắm, môt loại nước chấm của người Việt có mùi hôi nồng nặc. Trước đây, tên ca sĩ này đã từng bị ném nước mắm vào mặt.
Ông Lý Tống gỉai thích rằng ông phải mang hai bình hơi cay trong người để tự vệ, phòng ngưà những "tên tay sai", tức những kẻ thân cộng tổ chức đêm trình diễn văn nghệ, làm hỗn với ông sau khi ông tấn công tên ca sĩ. Tuy nhiên, ông mới đưa ra câu chuyện ông dùng nước mắm vào giờ chót, lúc ông phải cung khai trước toà lần đầu. Tức là cả mấy năm sau khi ông trả lời cuộc phỏng vấn trên đài Little Saigon TV và nhiều hệ thống truyền thông khác. Ông nói rằng ông đã dùng hơi cay "pepper spray".
Ông Lý Tống được nhiều người điạ phương biết đến qua vụ ông tuyệt thực một tháng trời trong năm 2008, để tranh đấu cho việc đặt tên Little Saigon khu vực có nhiều cửa tiệm Việt Nam trên đường Story Road. Người Việt ở San Jose muốn đặt tên khu vực này là Little Saigon để tưởng nhớ thủ đô cũ của quê hương.
Một vài vị bồi thẩm áy náy khi thấy ông Lý Tống có thể phải ngồi tù hơn một năm. Họ nói rằng họ dự tính sẽ viết thư xin bà chánh án cho một cái án nhẹ tay đối với ông Lý Tống.
Bài tường trình củaTracyKaplantrên San Jose Mercury ngày 24/5/2012
Nguyễn Minh Tâmdịch.