MASSAGE - TẨM QUẤT
BS Nguyễn Ý Đức
Kính gửi Bác sĩ Nguyễn Ý Đức,
Tôi là Trần Thị Nhơn, hiện đang ở Garland, TX. Tôi năm nay đã gần 70 tuổi. Tôi không biết vi tính nên nhờ đứa con viết giúp. Tôi được đọc rất nhiều bài viết của Bác sĩ về sức khoẻ trên báo, rất bổ ích, và tôi rất ngưỡng mộ tấm lòng của Bác.
Hiện nay tôi thấy một số công ty quảng cáo về ghế massage. Con tôi muốn mua tặng cho tôi một cái mà tôi chưa cho. Tôi muốn hỏi Bác sĩ ghế massage sẽ giúp gì cho sức khỏe những người già như tôi?
Chân thành cảm ơn Bác sĩ.
Trần Thị Nhơn
Thưa bà,
Thắc mắc của bà về ghế massage cũng là thắc mắc của nhiều bà con đồng hương mình. Để hiểu rõ “ghế massage sẽ giúp gì cho sức khỏe những nguời già”, trước hết xin tìm hiểu về thủ thuật Masssage.
Xoa Bóp
Massage tiếng Việt là Xoa Bóp đã được y học Đông Tây áp dụng từ nhiều ngàn năm trong việc chữa trị nhiều chứng bệnh, từ đau khi sanh tới suy yếu, tê liệt chân tay.
Tiếng Anh Massage có nguồn gốc từ chữ Ả Rập Massh, có nghĩa là ấn nhẹ.
Xoa bóp là phương thức trong đó bàn tay, ngón tay đôi khi cánh tay, khuỷu tay thậm chí bàn chân hoặc thân mình được sử dụng để đè bóp, soay chà, vuốt ngang dọc lên xuống hoặc vỗ nhẹ vào da, cơ bắp, gân cốt cũng như khớp xương với mục đích điều chỉnh, kích thích, xoa dịu các bộ phận này.
Ta biết rằng, bản năng tự nhiên của con người là khi đau ở một vùng nào trên cơ thể thì sít soa kêu đau rồi lấy bàn tay day-xoa ở vùng đó cho bớt đau. Như khi đau bụng thì hai tay ôm bụng day qua day lại, sưng răng thì chà chà vuốt vuốt má cho dịu cơn đau. Massage có tác dụng tương tự như vậy.
Theo quan niệm Đông Y một phần bệnh tật là do sự mất cân bằng khí huyết lưu thông trong cơ thể. Các khí huyết này vận hành theo những đường nhất định gọi là kinh mạch. Tác động lên các kinh mạch bằng thủ thuật xoa bóp có thể tái lập sự cân bằng khí huyết, điều chỉnh các chức năng của lục phủ ngũ tạng, kích thích thần kinh, cơ bắp, xương khớp nhờ đó mà bệnh thuyên giảm hoặc lành hẳn.
Tài liệu của University of Maryland Medical School cho hay, massage mô bào nằm sâu trong cơ thể có thể giảm huyết áp; giảm đau và nâng cao tinh thần ở bệnh nhân ung thư trầm trọng. Tài liệu cũng ghi nhận rằng, massage được coi như hỗ trợ sự lành bệnh, tăng cường sinh lực, giảm thời gian phục hồi của thương tích và tạo ra thư giãn thoải mái cho cơ thể. Massage mang lại nhiều ích lợi giải tỏa đối với nhiều vấn đề của cơ bắp xương cốt như đau thắt lưng, viêm xương khớp, đau nhức bắp thịt và bong gân, trật xương. Khi massage, có những luồng điện được phát ra và lan truyền tại chỗ cũng như lan ra khắp cơ thể. Các tín hiệu điện này phối hợp với các thao tác của những ngón tay trên da có tác dụng giúp mau lành thương tích, kích thích tuần hoàn, loại bỏ chất thải qua hệ bạch huyết, tăng sức đề kháng miễn dịch, giảm đau nhức, căng thẳng và tạo ra tâm trạng bình an, tự toại, giúp giấc ngủ an lành, tránh táo bón, giảm căng thẳng trong công việc cũng như làm đẹp diện mạo, tinh thần lanh lợi, tỉnh táo.
Hội American Massage Therapy Association liệt kê các bệnh như đau thắt lưng, ung thư cú, sau by-pass surgery, bệnh lo âu, thiên đầu thống, cao huyết áp đều thuyên giảm sau nhiều lần massage.
Xoa bóp đã được người Trung Hoa áp dụng từ hơn 3000 năm về trước như là một phương pháp để trị bệnh. Dân Ai cập xưa dùng thêm dầu thơm khi xoa bóp thân thể bệnh nhân. Lương y Hy Lạp dùng xoa bóp để kích thích phục hồi chức năng các vùng cơ thể bị mất cử động gây ra do tổn thưong dây thần kinh
Tới đầu thế kỷ thứ 19, Per Henrik người Thụy Điển lập ra một chương trình xoa bóp cho các bệnh ở khớp xương và cơ bắp. Sau đó phưong pháp này được mang ra áp dụng để giải tỏa các biến dạng khớp sau khi bị viêm sưng cũng như tái phục hồi các chức năng của bắp thịt sau khi bị tê liệt nhất là trong lãnh vực thể dục thể thao, thường hay gây ra nhiều thương tích cho xương khớp và cơ bắp. Phương pháp này được mệnh danh Swedish Massage.
Người Nhật có phương pháp xoa bóp gọi là Shiatsu: dùng ngón tay để tác động lên các huyệt đạo, kinh mạch thay vì dùng kim châm cứu.
Việt Nam mình thì có âm thanh quen thuộc thân thương “Tẩm Quất đi” tối tối vang lên từ hang cùng ngõ hẻm tới các khu thị tứ đông người. Đó là những người chuyên nghề tẩm quất, giác hơi. Họ có thể là những người trẻ khiếm thị hoặc các bác trên tuổi trung niên hành nghề qua học hỏi lẫn nhau, nhưng tài nghệ thoa bóp rất thành thạo, khiến cho nhiều người đêm đêm ghiền tẩm quất.
Tại Hoa Kỳ, Xoa Bóp được coi như là tiền thân của Vật lý trị liệu Physical Therapy và đã trở thành cách trị liệu hỗ trợ rất phổ biến với nhiều trường phai khác nhau như:
- Xoa Bóp Xâutập trung vào các vùng bị đau nhức, cơ bị co cứng với động tác của ngón tay đè sâu, chậm vào các vùng đó để giải quyết đau kinh niên.
- Swedish Massagevới thao tác vừa vỗ vừa ấn vừa vuốt làn da để giúp máu huyết lưu thông, thư giãn gân cốt và giải tỏa căng thẳng thể chất cũng như tinh thần.
- Xoa bóp lưngcăn bản là loại mà thường làm khi tới spa hoặc salon, rất là hấp dẫn.
- Shiatsu massagelà loại massage Nhật tương tự như châm cứu nhưng thay vì dùng kim châm thì dùng ngón tay điểm vào một chỗ nào đó trong vòng mấy giây đồng hồ để giảm đau và giúp khí huyết lưu thông dễ dàng. Phương pháp này không gây đau như nhiều người e ngại và lại rất thư giãn, thích thú.
- Massage với cục đá nóngrất phổ biến hiện nay. Trong khi massage thì một cục đá đốt nóng được đặt lên các nơi khác nhau trên da. Hơi nóng làm bớt đau thành ra không cần phải dùng tay để đè ấn. Rất thích hợp cho người đi massage lần đầu, sợ là bỉ thoa đấm mạnh.
- Thái Xoa bópngoài bàn tay, đôi khi dùng thêm cơ thể của chuyên gia để đè áp lên cơ bắp, chuyển động khớp ngõ hầu giảm căng và đau.
- Phản xạ liệu phápdùng bàn tay, ngón tay kích thích các vùng khác nhau ở bàn chân tương ứng với các bộ phận của cơ thể tăng cường sức khỏe.
- Massage khi mang thaiđể giảm thiểu những thay đổi trong cơ thể khi có thai như bớt phù nề tứ chi, giảm đau xương khớp…
Hội American College of Physicians và American Pain Society đã bao gồm massage vào trong các cách điều trị đau thắt lưng vào năm 2007 và coi Xoa Bóp như là có công hiệu trong việc giảm đau
Theo Phó Giám Đốc Jack Killen, tổ chứcNational Center for Complementary and Alternative Medicine, hiện nay có nhiều bằng chứng cho thấy Xoa Bóp có thể góp phần vào việc điều trị một số chứng bệnh như đau nhức mà y khoa chính thống không giải quyết toàn diện được
Nhiều tổ chức y học như National Institutes of Health và nhiều trường Đại học y khoa đã tài trợ ngân khoản để nghiên cứu thêm về công dụng trị bệnh của massage
Nói chung, Massage cải thiện lưu thông của máu để mang nhiều oxy và các chất dinh dưỡng nuôi cơ thể, giảm căng thẳng và đau nhức cơ bắp, tăng cường sự chuyển động và uyển chuyển của các khớp xương.
a- Chỉ định.
Xoa góp thích hợp những chứng bệnh như các trường hợp viêm đau khớp, viem gân; trong khi bị stress về tinh thần; giải tỏa nhức đầu; co cứng hoặc căng cơ bắp; khó khăn hô hấp hoặc tuần hoàn; hậu chấn thương hoặc hậu giải phẫu.
b- Không massage:
Chấn thương với vết thương kín và hở; khi bị tổn thương cơ bắp, xương, khớp; vùng cơ thể bị viêm nhiễm tấy đỏ hoặc lở loét; trong các chứng bệnh ngoại khoa: viêm ruột thừa, thủng dạ dày, viêm vòi trứng.
c- Không nên massage:
- Ngay sau khi giải phẫu;
- Người hay bị máu cục tĩnh mạch vì e rằng cục máu sẽ di chuyển tới các bộ phận sinh tử như tim, óc.
- Bệnh tăng tiểu cầu trầm trọng, vì rủi ro đóng máu cục.
- Loãng xương trầm trọng
- Nếu đang có bệnh tim hoặc có thai cần hỏi ý kiến bác sĩ;
Massage có thể gây ra một vài rủi ro như xuất huyết, tổn thương dây thần kinh với tê liệt tạm thời vì xoa bóp quá mạnh.
Đa số các tiểu bang tại Hoa Kỳ đều đòi hỏi người hành nghề massage phải qua một lớp huấn luyện với một số giờ tối tiểu và nếu muốn là hội viên của American Massage Therapy Association phải có 500 giờ huấn luyện. Theo thống kê, Hoa Kỳ hiện nay có khoảng 125,000 chuyên viên massage phục vụ cho khoảng 80 triệu khách hàng.
Ghế Massage
Bây giờ xin đề cập tới Ghế Xoa Bóp (Chair Massage) mà bà Nhơn hỏi.
Có hai loại ghế massage.
- Ghế Xoa bóp cổ điển chỉ là một chiếc ghế có kiến trúc đặc biệt đỡ đầu, cổ, thân mình và chân tay. Khách dựa thân mình vào ghế, không phải cửi bỏ quần áo và xoa bóp viên làm công việc thoa bóp tẩm quất trên khắp cơ thể.
- Ghế Massage dùng động cơ điện tử để xoa bóp có tác dụng tương tự như chuyên gia xoa bóp, rung chuyển, véo cấu, ấn sâu… rất tiện lợi vì có sẵn tại nhà.
Hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại ghế Massage trong đó có ghế iRobotics đầu tiên Made in USAdo một nhóm chuyên gia điện tử người Mỹ gốc Việt hoàn thành.
Một trục mang 6 bộ phận bằng chất plastic vừa mềm vừa chắc, điều khiển bởi một hệ thống điện tử tinh vi có thể tự động phối hợp tất cả các động tác massage của Shiatsu, Swedish, massage sâu cũng như massage thể dục thể thao,với cường độ mạnh nhẹ khác nhau lên cột sống. Để massage chân và tay, ghếcó những bọc không khí xoa bóp các bắp thịt tứ chi rất êm ái nhưng tác dụng thư giãn cơ bắp rất cao. Một điểm đặc biệt là động tác “nhồi-day” vùng hậu môn của iRobotics, tăng sức mạnh cơ bắp nơi xương chậu, giúp ích rất nhiều cho người bị chứng tiểu són vì phì đại tuyến tiền liệt hoặc phụ nữ sanh nhiều lần.
Ghế được điều khiển qua một màn hình nhỏgắn trên ghếcó ghi rõ ràng cách sử dụng.
Có 5 lợi điểm tức thì khi dùng ghế massage:
1- Nắn cột sống ngay ngắn và giảm sức ép đè lên các dây thần kinh. Nằm bằng phẳng trong trạng thái không trọng lực trên ghế trong khi máy massage giảm áp lực lên cột sống nhờ đó cơ bắp, dây chằng ở xung quanh thư giãn, không đè lên các rễ dây thần kinh và giảm các cơn đau.
2- Ghế massage giúp thư giãn cơ bắp, nhờ đó dáng điệu cơ thể được ngay ngắn. Khi cơ căng cứng và đau, cơ thể sẽ nghiêng về một phía, dáng người siêu vẹo.
3- Giảm căng thẳng tinh thần.
Khi tinh thần bị căng thẳng, stress hormone tiết ra nhiều hơn và gây ra rối loạn giấc ngủ, cao huyết áp, kém ăn. Sau vài chục phút nẳm trên ghế massage, tinh thần trở nên thoải mái, thiu thiu ngủ nhờ hết stress.
4- Xoa bóp giúp máu lưu thông tốt hơn.
Với xoa-vuốt sâu nông trên da, các mạch máu đựoc mở rộng, cơ bắp thư giãn khiến cho máu lưu thông dễ dàng nhờ đó sự nuôi dưỡng cơ thể với dưỡng khí và chất dinh dưỡng được đầy đủ hơn.
5- Xoa bóp cũng kích thích cơ thể tiết ra nhiều kích tố hưng phấn endorphins, giảm cảm giác đau và giảm căng thẳng tinh thần. Endorphins cũng tăng cường sức đề kháng với bệnh tật.
Nhiều người cho rằng, massage với đôi bàn tay nhẹ nhàng thì ấm áp tình người còn massage điện tử cho ta một cảm giác nhuần nhuyễn với sức bóp-nhồi nông sâu lan rộng khác nhau thì dường như “phê” hơn và “đã” hơn.
Giới tiêu thụ có nhiều lựa chọn ghế nào thích hợp với nhu cầu, sở thích cũng như vừa với túi tiền của mình.
Một người đã từng dùng và “hơi” rành về ghế massage điện tử có mấy gợi ý như sau:
1. Lựa kiểu nào với hình dáng, mầu sắc “bắt mắt” tương xứng với trang trí trong nhà mình, vì nhiều khi ghế được đặt tại phòng khách, để chủ khách dùng cho tăng phần giao hảo.
2. Ghế làm bằng vật liệu bền bỉ, vững mạnh chịu đựng được sức nặng cơ thể cũng như sự rung động khi máy hoạt động.
3. Máy có nhiều options, nhiều chương trình để phục vụ các nhu cầu massage khác nhau của người dùng.
4. Tương đối dễ điều khiển, nếu có sắp đặt sẵn các chương trình xoa bóp tự động càng tốt, ít bối rối cho người sử dụng, nhất là quý vị tuổi cao.
5. Máy phục vụ cho toàn cơ thể với các thao tác khác nhau, đặc biệt là với chiều dài của cột xương sống, nơi chứa hệ thần kinh điều khiển hầu hết các chức năng của cơ thể.
Thưa bà Nhơn
Đó là về massage chair. Hy vọng các chi tiết này có thể giúp phần nào cho việc lựa chọn ghế của bà.
Ở tuổi cao, sau một ngày sinh hoạt tại các trung tâm người già, về nhà dọn dẹp nhà cửa, lo cơm nước cho người thân, thì cơ thể cũng mệt mỏi đau nhức đôi chút. Lúc đó mà nằm lên cái ghế massage điện tử, nhấn nút điện, máy chạy ầm ì xoa xoa-bóp bóp, rồi ngủ thiếp đi vài chục phút. Tỉnh dậy thấy tình thần sảng khoái, cơ xương thư giãn nhẹ nhàng thì cũng thoải mái đấy, phải không thưa bà.
Xin chúc bà được mọi sự bình an.
Bác sĩ Nguyễn Ý Đức
http://www.bsnguyenyduc.com