THIẾU MÁU THOÁNG QUA
BS. Nguyễn Ý Đức
Cháu là Lê Thị Vân, hiện đang ở Vancouver. Cháu muốn hỏi về bịnh tình của cha cháu là Cao Văn T 75 tuổi ở Bình Định.
Sau đây là bệnh tình của cha cháu.
Cách đây một tháng tự nhiên thấy trong người mỏi mệt, bủn rủn và tê chân tay, ngất đi, nói chuyện đớ lưỡi. Tất cả kéo dài một phút thì hết rồi trở lại bình thường.
Lần thứ hai cách đó một tháng tình trạng xẩy ra giống như vậy, nhưng kéo dài khoảng hơn hai phút; lần thứ ba càng ngày càng gần hơn và kéo dài lâu hơn. Rồi đến tháng vừa qua cũng bị như vậy nhưng không trở lại bình thường như trước. Gia đình chở cụ đi nhà thương cấp cứu, bác sĩ nói cụ bị nhũn não. Cụ bị liệt hai chân, một tay trái không nhấc lên được; rối loạn tâm thần, không nhớ, không ngủ được.
Sau đó một tuần, chân đi được nhưng còn yếu, tay dở lên được quá đầu, tâm trí trở lại bình thường, ăn uống được. Nhưng cụ vẫn không ngủ được, trong người thấy bứt rứt phải đắp nước đá; không ngồi ở đâu được, chỉ khoảng năm phút là phải đứng dậy đi vì gân ở dưới chân bị giựt, bắt cha phải đi, ngồi một chỗ không được.
Cháu rất lo lắng. Ông cụ đã đi đủ các bác sĩ, ai cũng nói không có thuốc chữa. Cháu sợ là cha cháu không ngủ, nghỉ được, không ăn được nữa thì tình hình nguy khốn hơn. Xin cho biết phải làm thế nào để bệnh tình cha tốt hơn.
ĐÁP:
Chào cô Vân
Cô đã diễn tả các dấu hiệu bệnh của cha cô rất đầy đủ và khá chính xác. Nhờ đó mà chúng tôi góp ý cho cô dễ dàng hơn.
Qua cách tả của cô thì chúng tôi nghĩ là cha cô bị Cơn Thiếu Máu Thoảng Qua ở Não bộ mà tiếng Anh gọi là Transient Ischemic Attack hoặc Ramolissement Cerebral tiếng Pháp. TIA là hình thức nhẹ hơn là Tai Biến Động mạch não ( Strokes).
Cha cô có hầu hết các dấu hiệu của Cơn Thiếu Máu Thoảng Qua TIA:
Xuất phát đột nhiên, lần đầu kéo dài vài phút rồi hết đi. Các lần kế tiếp kéo dài lâu hơn, thường xẩy ra hơn, kèm theo các triệu chứng như tê liệt bán chi, mất định hướng, đứng ngồi không yên, chóng mặt, chân tay yếu sụi, tiếng nói lơ lớ, rối loạn thị giác, đôi khi lòa mắt hoặc nhìn đôi...
TIA là do thiếu máu thoảng qua, cục bộ của tế bào não ở một vùng nhớ nào đó.
Thiếu máu có thể là do cục máu làm trở ngại tuần hoàn ở não hoặc do một động mạch nhó nào đó co thắt, giảm máu lưu thông.
Cao huyết áp, vữa xơ đông mạch, bệnh tiểu đường, bệnh tim, tâm nhĩ rung, cao chất béo cholesterol... là những nguy cơ đưa dến cơn TIA. Bệnh thường thấy ở tuổi trung niên và tuổi già.
Trở lại trường hợp của cha cô thì tôi thấy ông cụ rất may mắn là không bị tê liệt, vẫn đi lại được chứ không liệt giường liệt chiếu, vẫn ăn uống bình thường, và tâm trí cũng bình thường.
Tuy nhiên cụ có vẻ như mất định hướng, bồn chồn, lo lắng nên đứng ngồi không yên, ngồi được vài phút là muốn đứng lên đi chỗ khác.
Chúng tôi góp ý với cô:
1- Lấy hẹn đưa cha cô tới khám một bác sĩ chuyên khoa thần kinh. Bệnh viện Chợ Rẫy ở Sài Gòn có nhiều bác sĩ đã tu nghiệp ỏ Mỹ.Các bác sị này sẽ khám và hướng dẫn cách điều trị cho cha cô.
2- Cô không cho hay cha cô có những nguy cơ như tôi vừa kể trên không, đặc biệt là cha cô có bị cao huyết áp, cao chất béo, hút thuốc lá..Nếu có những nguy cơ này thì phải điều trị, nhất là cao huyết áp.
3- Bên Mỹ, nhiều bác sĩ cho bệnh nhân dùng một vài loại thuốc như Aricep để ngăn chặn hoặc trì hoãn suy trí tuệ. Ngoài ra cũng cho uống phân lượng thuốc aspirin nhỏ để ngừa đóng cục tiểu cầu;
4- Nói với người nhà tiếp tục giúp cha cô tập cử động tứ chi để duy trì di động cũng như các chức năng căn bản cho đời sống hàng ngày, như giữ vệ sinh cơ thể, thay quần áo, ăn uống, đi lại.
5- Tập cho cha cô lấy lại tiếng nói bình thường.
6- Dinh dưỡng đầy đủ, nhiều rau trái, đạm thực vật hoặc cá và uống thêm sinh tố, anti oxidant.
7- và quan trọng hơn cả là sự hỗ trợ, chăm sóc tận tình của gia đình, một việc mà tôi thấy cô đang làm và rất quan tâm tới sức khỏe của cha cô.
Chúng tôi xin thêm lời cầu nguyện cho cụ nhà được bình an.
Bác sĩ Nguyễn Ý Đức
Huyết áp-Gạo
Kính thưa Bác Sĩ,
Trước, xin gửi đến BS lòng ngưỡng phục của tôi về sự xông xáo giúp đỡ của BS đến rất nhiều người Việt trong & ngoài nước (trong đó có tôi).
Sau là xin BS giúp ý kiến cho vài vấn đề y khoa sau đây:
1. Thường áp huyết là 120/90.
Nhưng tôi thì:
- Tâm thu từ trên 130 và dưới 140
- Tâm trương từ 75 trở xuống, thậm chí xuống đến 62, 63.
Vậy nó là thấp hay cao ? Tình trạng này đã lâu vài năm rồi, và năm nay tôi 68 tuổi.
2. Gạo lức (Red rice) và gạo nâu (Brown rice):
gạo nào tốt cho vấn đề đường huyết và dinh dưỡng. Lâu nay tôi vẫn ăn gạo lức (dù khg bị tiểu đường) riết thấy ghiền
và sức khỏe tốt, nhưng gạo này ngày càng lên giá !!!
Chân thành cám ơn Bác Sĩ trước.
Thắng
Thưa ông Thắng
1-Huyết áp trung bình là dưới 120/80.
Huyết áp tâm của ông thay đổi trên dưới 130 và 140 thì cũng hơi cao đấy, tuy nhiên vẫn chấp nhận được vì, ở người trọng tuổi huyết áp cũng hơi cao hơn người trai tráng trung niên. Cón huyết áp tâm trương của ông dưới 75 là lý tưởng rồi. Không biết ông có nặng ký hay không.Nếu có thì nên giảm cân một chút và dành vài chục phút mỗi ngày để vận động, như vậy cũng hạ huyết áp tâm thu một chút.
2.Về gạo
Theo tôi hiểu, gạo lức là loại gạo mà khi xay giã, lớp vỏ cám bọc ở ngoài hạt gạo còn nguyên, cho nên gạo có mầu vàng ngà. Còn gạo trắng tinh là gạo trà sát kỹ, cho nên vỏ cám mất đi. Mà trong lớp vỏ này lại có nhiều vitamin nhóm B cũng như chất xơ, cho nên có nhiều tác dụng tốt cho cơ thể, kể cả việc lảm giảm cholesterol loại LDL.
Việt Nam mình có gạo trắng, gạo nếp cẩm, gạo tím than, gạo đỏ. Ngày xưa các cụ mình vẫn dành gạo đỏ cho dân lực điền, lao động ăn, còn chủ thì ăn gạo trắng. Vì gạo trắng nom đẹp hơn, đã trà sát hết lớp cám bên ngoài.
Red rice cũng chỉ một loại gạo hoang dai ít dinh dưỡng mà nhiều nông dân châu Á coi như cỏ dại. Loại này thường mọc mạnh, lấn át loại lúa bình thường, gây thiệt hại cho nông dân.
Red rice cũng dùng để chỉ một loại gọi là red yeast rice,gạo đỏ lên men, một sản phẩm đặc chế của Trung Hoa và Nhật Bản. Để có gạo này, họ chà gạo cho trắng rồi tạo ra một lớp mốc men gọi là monascus purpureusus lên gạo thành mầu đỏ, nấu thành cơm để tạo mầu cho các món ăn khác. Gạo này ăn như gạo thường và y học cổ tuyền Trung Hoa cũng dùng để trị bệnh. Một số nghiên cứu cho hay gạo này cũng có thểlàm giảm loại cholesterol xấu LDL.
Tôi không hiểu ông ăn red rice đó có phải là loại red east rice này hay không. Tuy nhiên gạo còn lớp vỏ cám là có lợi cho cơ thể.
Cảm ơn lời khích lệ của ông. Tôi cũng chỉ cố gắng góp ý kiến với bà con đồng hương trong ngoài nước để duy trì sức khỏe mà thôi.
Chúc ông và gia đình mọi sự bình an.
Bác sĩ Nguyễn Ý Đức.