Menu



Đài Tưởng Niệm

Thuyền Nhân

Việt Nam

Tiếp Theo...

* CẦU NGUYỆN VÀ TƯỞNG NIỆM NGÀY THUYỀN NHÂN VIỆT NAM NĂM 2016 TẠI NAM CALI


* 40 NĂM QUỐC HẬN LỄ TƯỞNG NIỆM THUYỀN NHÂN, BỘ NHÂN ĐÃ BỎ MÌNH TRÊN ĐƯỜNG TÌM TỰ DO


* 30 THÁNG TƯ, TƯỞNG NIỆM THUYỀN NHÂN (Vi Anh)


* BI SỬ THUYỀN NHÂN (Nguyễn Quốc Cường)


* BIỂN ĐÔNG LỤC BÌNH TRÔI


* CÁI GIÁ CỦA TỰ DO


* CÁNH BÈO BIỂN CẢ (Văn Qui)


* CÂU CHUYỆN CẢM ĐỘNG VỀ CON TÀU MANG SỐ MT065


* CẦU SIÊU BẠT ĐỘ TẠI ĐÀI TƯỞNG NIỆM THUYỀN NHÂN VIỆT NAM WESTMINSTER


* CHUYỆN KỂ HÀNH TRÌNH BIỂN ĐÔNG (Nhiều Tác Giả)


* CHỨNG TÍCH ĐỂ ĐỜI: ĐÀI TƯỞNG NIỆM THUYỀN NHÂN (Vi Anh)


* CHUYẾN VƯỢT BIÊN ĐẪM MÁU (Mai Phúc)


* CHUYẾN VƯỢT BIỂN HÃI HÙNG


* CON ĐƯỜNG TÌM TỰ DO (Trần Văn Khanh)


* CÒN NHỚ HAY QUÊN (Nguyễn Tam Giang)


* DẠ TIỆC VĂN NGHỆ "LỜI NGUYỆN GIỮA BIỂN ĐÔNG" THÀNH CÔNG NGOÀI DỰ KIẾN CỦA BAN TỔ CHỨC


* ĐÀI TƯỞNG NIỆM THUYỀN NHÂN (Việt Hải)


* ĐÀI TƯỞNG NIỆM THUYỀN NHÂN TẠI QUẬN CAM (Vi Anh)


* ĐÀI TƯỞNG NIỆM THUYỀN NHÂN VIỆT NAM: BIỂU TƯỢNG THIÊNG LIÊNG CỦA NIỀM KHÁT VỌNG TỰ DO VÀ NHÂN QUYỀN


* ĐÊM DÀI VÔ TẬN (Lê Thị Bạch Loan)


* ĐI VỀ ĐÂU (Hoàng Thị Kim Chi)


* GALANG: BIA TƯỞNG NIỆM THUYỀN NHÂN VIỆT NAM BỊ PHÁ BỎ


* GALANG MỘT THỜI - MỘT ĐỜI (Nguyễn Mạnh Trinh)


* GIÁNG NGỌC PHỎNG VẤN NHÀ THƠ THÁI TÚ HẠP VÀ NỮ SĨ ÁI CẦM VỀ LỄ KHÁNH THÀNH ĐTNTNVN


* GIỌT NƯỚC MẮT CHO NGƯỜI TÌM TỰ DO (Lê Đinh Hùng)


* HẢI ĐẢO BUỒN LÂU BI ĐÁT


*"HÀNH TRÌNH BIỂN ĐÔNG: TỰ DO, MỘT NHU CẦU THIẾT YẾU, ĐÁNG ĐỂ TA ĐI TÌM"


*HÀNH TRÌNH GIAN NAN TÌM TỰ DO  


* HÀNH TRÌNH TÌM CON NƠI BIỂN ĐÔNG


* HÌNH ẢNH MỚI NHẤT CHUẨN BỊ KHÁNH THÀNH VÀO THÁNG 04-2009


* HÒN ĐẢO BỊ LÃNG QUÊN (Meng Yew Choong)


* HỘI ĐỒNG THÀNH PHỐ VINH DANH ỦY BAN THỰC HIỆN ĐÀI TƯỞNG NIỆM THUYỀN NHÂN VIỆT NAM


* HỘI ĐỒNG THÀNH PHỐ WESTMINSTER THÔNG QUA NGHỊ QUYẾT “NGÀY THUYỀN NHÂN VIỆT NAM”


* KHÁNH THÀNH ĐÀI TƯỞNG NIỆM THUYỀN NHÂN VIỆT NAM TẠI NAM CALI


* KHẮC TÊN TRÊN BIA TƯỞNG NIỆM (Việt Hải)


* LÀN SÓNG THUYỀN NHÂN MỚI


* LỄ ĐỘNG THỔ KHỞI CÔNG XÂY DỰNG ĐÀI TƯỞNG NIỆM THUYỀN NHÂN VIỆT NAM


* LỄ KHÁNH THÀNH TRỌNG THỂ ĐÀI TƯỞNG NIỆM THUYỀN NHÂN VIỆT NAM TẠI QUẬN CAM


* LỄ TƯỞNG NIỆM THUYỀN NHÂN TỔ CHỨC TRANG NGHIÊM TẠI NGHĨA TRANG WESTMINSTER MEMORIAL PARK


* LÒNG NHÂN ÁI (Tâm Hồng)


* LỜI NGUYỆN GIỮA BIỂN ĐÔNG (Thơ Thái Tú Hạp)


* MEMORIAL TO BOAT PEOPLE WHO DIED TO BE DEDICATED SATURDAY


* MỘT CÁI GIÁ CỦA TỰ DO (Trần Văn Hương)


* MƠ ƯỚC "MỘT NGÀY TƯỞNG NIỆM THUYỀN NHÂN" ĐÃ TRỞ THÀNH SỰ THẬT


* NGÀY THUYỀN NHÂN VIỆT NAM NĂM THỨ 5


* "NGÀY THUYỀN NHÂN VIỆT NAM" TỔ CHỨC TRỌNG THỂ TẠI WESTMINSTER


* NGƯỜI PHỤ NỮ SỐNG SÓT SAU CHUYẾN VƯỢT BIỂN KINH HOÀNG


* NHỮNG CHUYỆN HÃI HÙNG CỦA THUYỀN NHÂN (Biệt Hải)


* NHỮNG NGƯỜI ĐÃ CHẾT ĐỀU CÓ THẬT (Ngô Dân Dụng)


* NHỮNG THÁNG NGÀY YÊU DẤU NƠI HOANG ĐẢO (Tuấn Huy)


* NỖI BẤT HẠNH ĐỜI TÔI (Thùy Yên) 


* NỖI KHỔ CỦA MỘT THUYỀN NHÂN (Thy Vũ Thảo Uyên)


* NƯỚC MẮT CỦA MỘT THUYỀN NHÂN (Nguyễn Mỹ Linh)


* SAIGON TIMES PHỎNG VẤN MỤC SƯ HÀ JIMMY CILLPAM 4 NĂM CÓ MẶT TRÊN TÀU AKUNA CỨU HƠN 5000 NGƯỜI VIỆT NAM VƯỢT BIỂN TÌM TỰ DO TRÊN BIỂN ĐÔNG


* TÀU SẮT BẾN TRE (Tú Minh)


* THẢM KỊCH BIỂN ĐÔNG (Vũ Duy Thái)


* THẢM SÁT TRÊN ĐẢO TRƯỜNG SA


* THỊ XÃ WESTMINSTER VINH DANH TƯỢNG ĐÀI THUYỀN NHÂN


* THÔNG BÁO CỦA ỦY BAN THỰC HIỆN ĐÀI TƯỞNG NIỆM THUYỀN NHÂN VN


* THƠ LÀM KHI ĐỌC TIN THUYỀN NHÂN (Viên Linh)


* THUYỀN NHÂN: ẤN TÍCH LỊCH SỬ


* THUYỀN NHÂN VÀ BIỂN ĐỘNG


* THUYỀN NHÂN VÀ MỘT VÀI HÌNH ẢNH CỨU NGƯỜI VƯỢT BIỂN


* THUYỀN NHÂN VIỆT NAM VƯỢT BIÊN, TỬ NẠN, ĐẾN BỜ TỰ DO ĐÃ GIÚP NHÂN LOẠI NHÌN RÕ ĐƯỢC CHÂN TƯỚNG CỦA CỘNG SẢN (Lý Đại Nguyên)


* TRÔI GIẠT VỀ ĐÂU (Nguyễn Hoàng Hôn)


* TRỞ VỀ ĐẢO XƯA... (Nguyễn Công Chính)


* TỪ TẤM BIA TƯỞNG NIỆM THUYỀN NHÂN Ở GALANG NHÌN RA CON ĐƯỜNG HÒA GIẢI


* TƯỢNG ĐÀI THUYỀN NHÂN VIỆT NAM ĐÃ CHÍNH THỨC ĐƯA VÀO WESTMINSTER MEMORIAL PARK


* TƯỢNG ĐÀI THUYỀN NHÂN ĐÃ ĐƯỢC ĐẶT VÀO VỊ TRÍ AN VỊ TRONG KHUÔN VIÊN WESTMINSTER MEMORIAL PARK


* TƯỞNG NIỆM QUỐC HẬN 30-4-2012

* VĂN TẾ THUYỀN BỘ NHÂN ĐÃ BỎ MÌNH TRÊN ĐƯỜNG TÌM TỰ DO


* VƯỢT BIỂN (Thanh Thanh)


* VƯỢT BIỂN MỘT MÌNH (Nguyễn Trần Diệu Hương)


* XIN VỀ ĐÂY CHỨNG GIÁM, AN GIẤC NGÀN THU


* XÓA DẤU VẾT TỘI ÁC (Phạm Phú Minh)


Saigon Times USA

HỦ TIẾU MỸ THO

 

HUỲNH QUỐC MINH

 

 

Bến xe đò đi các tỉnh khác vào cuối thập niên 50 còn ở chợ Mỹ Tho, bên hông xã Điều Hòa ngay cổng sau Trường Trung Học Nguyễn Đình Chiểu. Bến xe chỉ đông người và náo nhiệt nhất từ sáng sớm cho tới khoảng ba giờ chiều.

Chừng sáu giờ tối là hầu hết xe đò đều rời bến, chỉ còn neo lại vài chiếc lẻ tẻ vì nhà xa, nên ban đêm lơ xe phải ngủ lại để giữ xe. Bến xe buổi tối không vì thế mà vắng vẻ đìu hiu.

Nhiều gánh hàng rong và xe hủ tiếu, nước đá, nước mía, xe bán cóc ổi, khô, mực nướng ép... quy tụ xung quanh khu vục nầy. Lâu lâu, Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất địa phương cho tổ chức vài đêm thuyết pháp tại đây và rất được đông đảo người dân Mỹ Tho hưởng ứng nồng nhiệt.

Trên lề dọc theo hàng rào sắt xã Điều Hòa, có nhiều kiosque buôn bán cho khách đi đường, chúng tôi thích nhất là quán phở Bắc mang bảng hiệu nhỏ treo lơ lửng rất khiêm nhượng: Tư Phở, ở gần góc đường Lê Lợi. Sở dĩ tôi biết quán nầy là do mấy chị tôi thỉnh thoảng buổi sáng dẫn tôi đến đây ăn. Phải công nhận quán phở này ngon tuyệt và chỉ bán từ sáng sớm cho đến trưa mà thôi.

Sau nầy, vì nhu cầu xe cộ ngày càng nhiều hơn nên bến xe được dời ra trên Giếng Nước một đỗi, nhường chỗ cho ngôi chợ Hàng Bông bán trái cây được xây cất lên. Lúc đầu, chị em tôi cũng thấy buồn buồn vì quán Tư Phở đã dẹp mất.

Sau đó tôi phát hiện quán nầy là vì tôi nhận dạng được ông chủ quán có cái thẹo to ở một bên thái dương mà hầu như lúc nào tôi cũng thấy ông đứng nấu phở. Quán đã dời ra dãy phố lầu hai tầng và kiến thiết xong nằm ngay mạt lộ, đối diện là bến Bến Xe Mới, nhưng quán được đổi tên là Hy Lạp với cái bảng hiệu lớn chữ đỏ thật oai. Đúng ra thì tiệm phở phải dùng loại bánh phở bản to, ướt và mềm, nhưng phở Hy Lạp thì lại nấu với Hủ Tiếu Mỹ Tho ăn không chỗ nào chê được, nhất là nước súp được pha chế có mùi thơm ngon hết sức đặc biệt mà không nơi nào sánh bằng, nên tiệm lúc nào cũng có nhiều khách vãng lai, mà lại còn đông khách quen thuộc vào buổi sáng từ các khu phố khác trong thành phố đến ăn.

Trên mỗi bàn, bên trong lẫn vài bàn phía ngoài, luôn bày sẵn nhũng hủ nhỏ và dĩa đựng các thứ như nước mắm, tương ngọt, tăm xỉa răng, chanh, ớt hiểm, ớt sừng trâu xắt xéo mỏng, ngò gai, rau quẽ, giá sống, chanh... Thỉnh thoảng có những khách đang ăn ngon miệng lại kêu một chén mỡ gầu hay nạm, gân hoặc củ cải để ăn thêm một cách ngon lành, vừa ăn vừa suýt xoa đổ mô hôi bởi nước súp nóng, ớt cay lẫn trời nóng nực bên ngoài. Sau khi Bến Xe Mới được thành lập, thì “giang sơn” của đoàn xe lô Minh Chánh chạy tuyến đường Sài Gòn - Mỹ Tho và ngược lại được phân phối ở góc phải khi từ phía Giếng Nước vừa quẹo vào bến xe. Kế bên quầy bán vé có một xe hủ tiếu, nhưng hủ tiếu, mì và hoành thánh nơi nầy ăn chỉ được thôi chớ không ngon lắm! Nếu nói đến quán và xe hủ tiếu ở Mỹ Tho lúc bấy giờ thì mỗi một góc chợt khu phố đều thấy nhan nhản. Nói chung là quán nào ăn cũng tương đối ngon hết! Tuy nhiên có vài nơi ngon đặc biệt ngon đến đỗi đã vang danh khắp nơi thành tên gọi: Hủ Tiếu Mỹ Tho mà mãi cho đến ngày nay, có nhiều tiệm ăn ở hải ngoại vẫn mượn “đầu heo” Hủ Tiếu Mỹ Tho để “nấu cháo” cho tô hủ tiếu của mình.

Gia đình chú thím bà con của tôi ở bên sông gần xóm Đập Đá trước năm 1975 là lò sản xuất hủ tiếu nổi tiếng lớn nhất Mỹ Tho. Hồi nhỏ, tôi thường qua chơi với mấy đứa con của chú thím, luôn tiện xem công nhân bên ngay nấu, vớt, phơi và cắt hủ tiếu bằng máy thấy cũng thích thú lắm! Mỗi lần đi về, thím đều lấy giấy báo gói cho tôi cả bao hủ tiếu mới ra lò, nói là mang về để mẹ tôi xào cho cả nhà ăn.

Đặc điểm của Hủ Tiếu Mỹ Tho là cọng nhỏ, khô, dai, hương vị hơi chua, mang nét đặc trưng không lẫn với hủ tiếu ở một nơi nào khác. Những quán hủ tiếu thật ngon ở Mỹ Tho kể ra không nhiều. Thường thì nơi nào bán hủ tiếu đều có kèm theo mì và hoành thánh. Bên cạnh đó còn có một xe nước đá để giải khát. Có khi khách ăn hủ tiếu với mì hoặc không ăn hủ tiếu mà chỉ ăn mì hay hoành thánh với mì. Nhưng dù sao thì hủ tiếu vẫn luôn được thiên hạ ưa chuộng nhiều hơn. Hoành thánh được xem là ngon, ngoài da bao phải mỏng và giòn, thịt nạc bằm bọc bên trong ướp cho thơm cần trộn thêm ít mỡ, nếu có pha lẫn thêm thịt cua nữa thì ăn khỏi chê!

Mì ngon có tiếng lâu đời ở Mỹ Tho phải kể là tiệm Phánh Ký gần Bót Cảnh Sát đầu cầu quay phía bên Chợ Cũ. Sợi mì vàng óng lớn và nhỏ, hai loại do chính chủ nhân làm ăn phải nói là “hết xẩy”! Lúc nhỏ khi tôi còn học chữ Tàu ở trường tiểu học Sùng Chánh gần đó, ông Hiệu trưởng rất “mê” mì của tiệm Phánh Ký. Tôi là học trò “cưng” nên thỉnh thoảng “được" ông sai... cầm tô sang Phánh Ký mua mì và gói thuốc Bastos bao xanh ở tủ kiếng thuốc hút của người bán lẻ trước tiệm. Mỹ Tho có mì Phánh Ký, còn bên Cần Thơ đối diện với rạp hát Minh Châu thì mì của tiệm Khung Ký cũng “oanh liệt” ở miền Tây Đô.  Thời gian trong quân đội, có dạo tôi thuyên chuyển vê đây nên đã “làm quen” với khá nhiều tiệm ăn. Ngoài quán nhậu đặc sản nổi danh Vĩnh Ký ở cuối đường Phan Đình Phùng, tôi chỉ “chấm” có mì Khung Ký mà thôi!

Sau nầy, kế tiệm hủ tiếu mì Phánh Ký phía trong lề đường, có xe hủ tiếu của chú Phúc cũng “nổi đình, nổi đám” không kém nhờ hủ tiếu có đặc điểm là sườn chéo chặt ra từng khúc nhỏ, tôm khô được chấy với mỡ rất giòn và thật thơm ngon. Đối diện với hiệu Phánh Ký còn có tiệm phở, hủ tiếu bò kho Đồng Thanh nấu ăn cũng khá và rất đông khách. Từ khi có hai “đại hiệp” nầy xuất hiện, tiệm mì Phánh Ký mất khách thấy rõ. Tuy nhiên, tiệm nầy “sống được” là nhờ còn khá nhiều khách trung thành vẫn chưa quên được cọng mì ngon tại đây. Con gái ông chủ tiệm, chị Huỳnh Hảo là bạn học chung luyện thi lớp Đệ Thất với tôi ở trường Hùng Vương vào năm 1951. Dáng chị đô con và mặt tròn, mới nhìn biết ngay là..”A Muối” nên thường bị các bạn trai chọc ghẹo là “xì dầu” nhưng tánh chị rất hiền hòa nên không giận, chỉ cười hè hè thôi. Tôi cũng là người Hoa, nhưng nhờ ăn... nước mắm nhiều, nên nói tiếng Việt rành và viết chính tả khá hơn mà may mắn không bị các bạn phát hiện.

Cạnh xe hủ tiếu của chú Phúc là một tiệm nước lớn lâu đời có bán mì, hủ tiếu, Dim Sum (điểm sấm) như bánh bao, há cảo, xíu mại... Tiệm nầy hầu như mỗi buổi sáng đều đông khách quen thuộc ngồi tập trung thành từng nhóm nhỏ đầy những bàn bày ra phía trước cửa để tán gẫu, bàn chuyện làm ăn, áp phe, đoán số đề, cá độ đá gà hay hút thuốc nhìn xe cộ dập dìu qua lại. Đa số chỉ uống cà-phê mà thôi! Họ rất lớn tiếng và xem thiên hạ xung quanh như không có, thỉnh thoảng lại còn chửi thề và cãi vã nữa. Bởi thế, giới dân chơi Mỹ Tho đặt tên cho ngả tư gần đó là “Ngả Tư Quốc Tế” vì nơi đây thường tập trung nhiều thành phần xã hội phức tạp, nhất là khi trời về đêm.

Ở ngoài dãy Bar bờ sông đường Trưng Trắc đối diện xéo với tiệm kem Mỹ Duyên thì có quán hủ tiếu Xường “đóng đô”. Quán nầy thật ra chỉ “có tiếng mà không có miếng” của giới trẻ người Hoa thường đi chơi ban đêm... đói bụng tụ tập đến ăn uống, trong đó có tôi, chớ dân ăn mì, hủ tiếu sành điệu ít khi tới đây.

Còn trong lãnh địa chợ Hàng Bông, không kể tiệm nước bán cà-phê, hủ tiếu ở góc đường phía cổng sau trường Nguyễn Đình Chiếu, thì ở khoảng giữa dãy phố có tiệm bán hủ tiếu rất nổi tiếng Hưng Ký của ông chú và bà thím tôi.

Tiệm nầy buổi sáng luôn có đây khách ngồi ra tới những bàn bên ngoài. Nhiều người đến ăn đôi khi sốt ruột phải đứng... nhìn đồng hồ đeo tay mà đợi bàn trống. Chiếc xe nấu được đặt ngang phía trái tại cửa ra vào. Nước lèo ở đây nấu thơm ngát rất đặc biệt không nơi nào ngon hơn. Một tô hủ tiếu hay mì trước khi bưng ra cho khách đều được múc chừng 1/3 vá to thịt nạc bằm ướp rất ngon vào một cái tô cạn đáy. Sau đó múc gần một vá nước lèo thật nóng đã nấu bằng xương heo, khô mực, tôm khô đổ vào tô rồi dùng vá đập nhè nhẹ để thịt bằm rời ra và vừa mới chín tới ăn mới ngọt. Liền sau đó đổ ngay vào tô hủ tiếu đã làm sẵn phủ đầy trên mặt nào: Phèo heo, tôm khô chấy, tép mỡ, gan heo, thịt xá-xíu xát mỏng, ngò tây, hành lá, cải bắc thảo.

Giá một tô hủ tiếu và mì ở tiệm nầy đắt hơn các nơi khác một ít, nhưng vẫn được nhiều thực khách chiếu cố. Thực khách của tiệm ngay đa số là giới thương gia và công chức.

Ngoài ra, ở gần đầu ngả tư bùng binh đường Phan Văn Trị đi vô lò heo, bên phải có một quán hủ tiếu xương rất lè phè của chú Tiểu khá ngon. Đối diện với quán nầy lại có một tiệm phở Bắc nấu ăn cũng khỏi chê. Nghe đâu ông chủ quán là em của chú Tư tiệm phở nổi tiếng Hy Lạp thì phải!

Cũng như Hy Lạp, tiệm nầy bắt đầu khoảng từ 6 giờ chiều là bán lai rai cho đến tối. Nhưng thực sự thì nồi nước súp to tướng vừa nấu xong buổi chiều là để chuẩn bị bán cho sáng ngày hôm sau. Rất tiếc hai tiệm nầy không có thời nên ít được người ta biết đến.

Về sau, ngoài ngả ba Trung Lương cũng có quán hủ tiếu tôm và cật heo ăn cũng có mùi vị đặc biệt lắm! Nhưng vì địa điểm hơi xa thành phố nên dân Mỹ Tho ít khi ra tới đây, nên quán chỉ bán cho khách đi xe đò tuyến đường Sài Gòn và các miền lục tỉnh khi dừng chân nghỉ mệt mà thôi.

Gia đình tôi khi xưa buôn bán tại chợ Mỹ Tho, phía trước cửa tiệm của ba mẹ tôi có đến hai xe hủ tiếu và hai xe nước đá xếp hàng ngang xen kẽ với nhau. Xe hủ tiếu ngay cửa tiệm là của vợ chồng chú Ngầu được đẩy từ nhà đến vào ba giờ sáng khi chợ bắt đầu nhóm. Trong lúc chú bày trí, sắp xếp các thứ từ trong xe ra thì vợ chú đi vô nhà lồng chợ gần đó mua thịt và xương heo. Liền sau đó, xương được nấu với khô mực và tôm khô trong một cái nồi khổng lồ với lửa than chậm cho đến khoảng bảy giờ là bắt đầu bán. Hầu hết khách đến ăn là thành phần lao động buôn gánh bán bưng và người đi chợ. Khách quen của chú Ngầu rất đông. Những người đàn ông vác mướn khỏe mạnh tại chợ hầu như ngày nào cung đều ghé ăn, nhưng họ không ăn bình thường như thiên hạ mà mua khoảng nửa ký hủ tiếu mang lại nấu thành một tô lớn đầy vun và ăn một cách ngon lành. Sau đó còn kêu thêm một tô “xí quách” vớt vài con khô mực thơm phức được vớt ra từ thùng nước lèo để nhậu với một xị rượu đế. Cũng nên nói thêm vê hai chữ “xí quách” mà người ta thường nghe nói là nguồn gốc của tiếng Quảng Đông, có nghĩa là xương heo dùng để nấu nước lèo hủ tiếu, người Việt Nam ăn thấy ngon nên nói theo không đúng giọng mà lệch đi thành “xí quách”. Tiếng hủ tiếu cũng do âm từ lơ lớ tiếng Hoa mà ra.

Trước năm 1975, tôi rất thích “ngao du sơn thủy” và đi chơi gần hết các tỉnh thành miền Nam. Ở miền Trung thì tôi chưa thấy, nhưng nơi thành phố sương mù Đà Lạt có bảng hiệu Hủ Tiếu Mỹ Tho. Là người lữ khách đến từ sông Tiền hiền hòa, tôi cảm thấy rất thân thương với bốn chữ quá quen thuộc nầy nơi xứ lạnh hoa anh đào mộng mơ nên liền vào tiệm “ủng hộ” ngay, nhưng...

Ở Sài Gòn, tiệm bán hủ tiếu và phở dĩ nhiên là nhiều đếm không hết, nhưng chỉ có một số tiệm có tiếng được người ta biết đến, chẳng hạn như trên con đường Huỳnh Thúc Kháng có tiệm mang tên Hủ Tiếu Mỹ Tho, nhưng ăn vào chỉ thấy mùi... không khí nhộn nhịp của Sài Gòn mà thôi!

Trên con đuớng lớn Võ Tánh số nhà 79 có tiệm phở mang bảng hiệu với con số 79 thật to ăn cũng khá nhưng rất tiếc tiệm nầy không gây được tiếng vang.

Còn tiệm phở bò, phở gà Hiền Vương ở đường Hiền Vương nấu ăn rất ngon, đã một thời làm “dậy sóng” trong giới sinh viên học sinh Sài Gòn.

Ở đường Minh Mạng Chợ Lớn, thuộc khu vực ngả sáu tấp nập xe cộ lưu thông thì có “tướng lãnh đầu bò” phở Tương Lai “trấn giữ”. Ngoài bảng hiệu tiệm lớn treo ngang phía trên có vẽ hình đầu con bò trông thật vui mắt, phía dưới đất lại còn dựng thêm một cái bảng nhỏ quảng cáo nữa. Chiếc xe nấu phở “án ngữ” ngay trước cửa ra vào được bày trí trông sạch sẽ rất xôm tụ. Những miếng thịt bò nạm và gân khổng lồ đã luộc chín trông phát thèm được treo lên phía ngoài xe để câu khách. Tiệm nầy nấu bằng bánh phở bản lớn và mềm. Nhờ nước súp khá ngon ngọt nên được nhiều người biết đến. Ngoài phở bò, tiệm còn có bán thêm bánh ướt chả lụa và các loại chè ngọt nước đá rất ngon. Đối diện phở Tương Lai bên kia lề đường trước hàng rào sắt của trường học, ban đêm ở khu vực nầy huyên náo cũng không kém bởi những hàng quán bình dân đặc biệt bán nghêu sò, hột vịt lộn, khô, mực nướng bia, rượu thuốc...

Trong China Town Chợ Lớn ở đường Nguyễn Trãi, gần đại lộ Tổng Đốc Phương thì có tiệm phở Tâm Tín ăn khá đậm đà, nhưng nước súp quá nhiều mỡ và bột ngọt. Đó cũng là sở thích của người Hoa vậy.

Nói đến tô phở Sài Gòn năm xua, người ta không quên nhắc đến tiệm phở Tàu Bay trên đường Trần Quốc Toản, Chợ Lớn. Tô phở bằng thủy tinh trong suốt tuy lớn thật nhưng nhìn kỹ lại thì thấy nước súp nhiều hơn bánh phở và thịt. Cái bảng hiệu tiệm với hai chữ to Tàu Bay hình như có một ma lực để thu hút thực khách thì phải, chớ thật ra nước súp tô phở chỉ nặng mùi đinh hương và tai-vị hơn là mùi thơm ngon của xương và thịt bò. Địa điểm của tiệm cũng gợi cho người ta nhớ lại, vì đối diện bên kia đường gần đó là chợ cá Trần Quốc Toản nổi tiếng... dơ nhất thủ đô Sài Gòn có mùi... tanh nồng nực muốn bể lỗ mũi mỗi khi thiên hạ đi bộ hay chạy xe qua đây.

Trước thập nên 70, ở Sài Gòn, Chợ Lớn có rất nhiều tiệm Hủ Tiếu Nam Vang, nước lèo không thơm ngon, chỉ tầm thường thôi. Nhưng bước sang năm 1975, làn sóng người tỵ nạn bên Miên ồ ạt tràn sang Việt Nam. Một số người Triều Châu đã hành nghề bán hủ tiếu ở thủ đô bên đó liền sắm vợt, vá, tô chén, dĩa, đũa, muỗng v.v... để mưu sinh. Danh từ Hủ Tiếu Nam Vang được “vang dội” mạnh từ đấy nhờ cách nấu và pha chế nước lèo thơm ngon rất đặc biệt. Tôi đã có dịp chứng kiến một ông Tiều bên Cam Bốt mới sang, mở quán bán Hủ Tiếu Nam Vang ở ngoài quốc lộ ngả tư quận Cai Lậy thuộc tỉnh Mỹ Tho. Cứ mỗi lần nấu một tô hủ tiếu cho khách, ông đều biểu diễn tài nghệ khá đẹp mắt cho thiên hạ xem bằng cách: Khi vớt hủ tiếu được trụng từ nồi nước sôi lớn ra bằng cái vợt lưới to, ông liền đập nhè nhẹ phần giữa cán tre của vợt mấy cái nơi mép nồi cho hủ tiếu ráo nước, sau đó ông ta cầm vợt để ra ngoài nhún nhún vài cái lấy trớn rồi bất thần hất mạnh vợt lên cho vắt hủ tiếu bay cao trên không, hơi nghiêng mình ông nhanh nhẹn lòn tréo tay phải đang cầm chiếc vợt ôm sát phía sau lưng đưa sang bên trái, để kịp hứng lấy vắt hủ tiếu từ trên đang rơi xuống một cách tài tình, rồi đổ ngay vào cái tô ông cầm bên tay trái. Mỗi lần ông biểu diễn như thế đều được tiếng vỗ tay nồng nhiệt của nhiều người hiếu kỳ đứng xem. Cũng nhờ nghệ thuật hấp dẫn mà quán hủ tiếu thiết bị rất đơn sơ này bán rất đắt. Phải công nhận là hủ tiếu của ông khá ngon nhờ nước lèo thật ngọt và nhiều tôm, thịt và cật heo. Có người vì thích xem ông “hát xiệc” mà thường đến ăn. Tội nghiệp cho đám con nít nghèo không có tiền, chỉ đừng trước quán để xem ông biểu diễn một cách rất thích thú.

Xe hủ tiếu ở Việt Nam trước năm 1975 phần lớn đều thu gọn trong một chiếc xe đẩy. Tuy là xe nhưng không đẩy đi bán dạo như những xe mì gõ của người miền Trung bây giờ ở Sài Gòn mà người ta thường thấy.

Còn hủ tiếu ở Chợ Lớn bản to và mềm, thậm chí hơi nhão, khác với cọng hủ tiếu khô, dai như Hủ Tiếu Mỹ Tho hay hủ tiếu Nam Vang sau này. Tô hủ tiếu bao giờ cũng lền mỡ, lăn tăn những thịt nạc bằm và luôn có một hai lá cải xà-lách to nằm chễm chệ, ít cọng hẹ, bên cạnh là những lát thịt xá-xíu và gan heo xát mỏng phủ kín mặt tô, chen chúc là những miếng tép mỡ cỡ bằng hạt đậu phộng vàng rực.

Hủ tiếu là món ăn buổi sáng khá quen thuộc của người Hoa ở Chợ Lớn. Tuy nhiên, đối với người bình dân lao động thì thỉnh thoảng mới ăn mà thôi. Các xe hủ tiếu bán đắt nhất là trong mấy ngày Tết cổ truyền, giới trẻ được nhiều tiền lì-xì nên tha hồ kéo nhau đi ăn hầu như mỗi ngày. Hồi nhỏ tôi cũng vậy, trong khi đồ ăn thức uống khá ngon ở nhà ắp lẫm trong ba ngày Tết thì không mấy “thiết tha” mà vẫn không quên được tô hủ tiếu.

Lạ một điều là cho tới ngày nay, mặc dù có rất nhiều vật dụng phục vụ nấu nướng bằng inox, nhôm, sắt, xi... bóng loáng, nhưng nhan nhản ở Việt Nam, người ta vẫn còn thấy những chiếc xe hủ tiếu kỳ cựu mà chủ nhân nó luôn “chung thủy" với những đũa, muỗng, tô, vợt lưới to vớt mì bằng thau, vá nấu hủ tiếu bằng nhôm có lỗ tròn hay bằng lưới, ghế xếp mặt ngồi bóng lưỡng bằng gỗ và chân sắt mộc mạc cũ kỹ, nhưng chắc chắn v.v... Bên nồi nước lèo thơm ngon nghi ngút khói, thực khách dù là bình dân hay quý tộc đều ngồi ăn xì xụp một cách vô tư.

Sẽ rất thiếu sót khi nói đến chiếc xe hủ tiếu với nét đặc trưng riêng có tính “hoài cổ” của người Hoa nếu không đề cập đến những hình ảnh được trang trí trên mặt kính xung quanh xe, mô phỏng những điển tích cổ đại của Trung Hoa như Tiết Nhơn Quí, Nhạc Phi, ông Châu Liệt Quốc, Phong Thần, Tam Quốc Chí, Tây Du Ký v.v... mà hồi nhỏ tôi rất say mê ngắm nhìn mỗi khi ngồi trước bàn xếp dài dính liền theo xe cầm đũa sẵn để chờ đợi... Những hình ảnh sinh động nầy được khắc khá rõ nét với nhiều màu sắc lòe loẹt.

Gần cuối thập niên 70, khi vừa đặt chân đến xứ lạnh Đức Quốc không bao lâu, tôi có sang China Town ở khu 13 bên Paris/Pháp tìm đến bảng hiệu Hủ Tiếu Mỹ Tho ăn thử cho biết nhưng rất thất vọng……..

Ở thành phố lớn nhất Hòa Lan là Amsterdam và Rotterdam, khu phố Tàu hoạt động rất mạnh, có nhiều tiệm bán hủ tiếu, nhưng mức độ thơm ngon vẫn chưa đạt được tiêu chuẩn cao như hủ tiếu của thành phố Mỹ Tho năm xưa.

Mấy lần sang Mỹ lân la ở các tiểu bang CA, TX, LA, PA, MA tôi đều không quên thăm viếng vài bảng hiệu Hủ Tiếu Mỹ Tho và những tiệm phở nổi tiếng tại đây. Tình thiệt mà nói, không phải tôi là dân Mỹ Tho mà luôn bênh vực cho nhũng gì của quê nhà mình. Có lẽ tôi đi không tới và tìm chưa được nơi nào có mùi phở thơm ngon đạc biệt như phở Hy Lạp, mùi hủ tiếu ngọt ngào như hủ tiếu Hưng Ký hay của chú Phúc ngày nào chăng?

Bên Toronto/Canada, khu China Town của người Hoa quá nhiều và ngành ẩm thực phát triển vô cùng phồn thịnh.

Nhiều tiệm ở đây nấu mì ăn ngon hơn mì của Phánh Ký là nhờ nước lèo. Có tiệm xào mì “tài dách lầu” còn thơm ngon hơn quán mì xào giòn ban đêm “vang bóng một thời” trước hàng rào dinh thự của chú Hỏa ở đường Hồ Văn Ngà, Sài Gòn, năm xưa.

Nhớ lại lần đầu tiên sang thăm nhóm bạn chơi thân hồi nhỏ nơi quê nhà ở Toronto. Các bạn dẫn tôi đến một tiệm ăn lớn bán đầy đủ không thiếu một món ăn thuần túy nào của Trung Hoa và Việt Nam. Nhiều năm chết... thèm bên trời Âu, trước hết tôi “xực” một tô Hủ Tiếu Mỹ Tho, nhưng mới ăn vài đũa liền phải bỏ ngang vì dở quá! Sau đó tôi giựt giải... quán quân vê số dĩa và tô đã... ăn sạch được xếp chồng lên nhau khiến các bạn tôi ngạc nhiên và cười vỡ bụng cho tới bây giờ mỗi khi nhắc đến tôi.

Vài lần trở vê thăm quê nhà tôi đã đi khắp hết các nẻo đường góc chợ của thành phố thân yêu để tìm lại dấu chân kỷ niệm năm xưa của mình. Việt Nam bây giờ thay đổi quá nhiếu! Qua lăng kính tâm hồn, tôi nhận thấy Mỹ Tho ngày nay đã đối thay không còn vẻ đẹp hiền hòa của 30 năm về trước nữa! Những tháng ngày về thăm gia đình tôi thường yêu cầu thân nhân dẫn tôi đến những hàng quán nào bán phở, mì và hủ tiếu ngon nhất để “chấm điểm” lại. Tự nhiên tôi cảm thấy buồn buồn vì những hương vị thơm ngon thật ngọt ngào năm nào của phở Hy Lạp, hủ tiếu Hưng Ký... đã bay mất từ lâu lắm rồi!

Hai mươi bảy năm tha phương nơi đất khách, mặc dù thức ăn Âu Châu có khá nhiều dinh dưỡng nhưng đối với khẩu vị của người Việt vẫn chưa quen. Trong nhà bếp gia đình, ngoài hàng khối dụng cụ máy móc để phục vụ cho nấu nướng của bản xứ, bên cạnh đó còn có không ít những nồi, chảo, dao, thớt, chén, đũa, muỗng v.v... quen thuộc từ thuở nào. Thực phẩm và gia vị đậm nét quê hương là không bao giờ thiếu. Ở các quốc gia có đông đảo tập thể người Việt và người Hoa thì thức ăn Á Châu không thiếu một món ngon vật lạ nào. Ngược lại, những nước có ít người Việt định cư thì mới là vấn đề. Có lẽ vì vậy mà các bà nội trợ giỏi vê nấu ăn nhờ chịu khó học hỏi tìm tòi. Những ngày cuối tuần hay nghỉ lễ, bữa ăn trong gia đình có phần ngon hơn.

Phở và hủ tiếu là hai món thường được nhắc đến. Tuy nhiên, rất hiếm có trường hợp “trưởng bếp” nào nấu ngon đạt đến hàng siêu đẳng.

Ngày xưa, tôi là đứa cháu... dễ thương nhất của những chú bác bán phở, hủ tiếu nơi quê nhà nhờ cái miệng... ăn hàng nhiều. Ngày nay sống nơi xứ người, mỗi lần ăn hai món này ở bất cứ nơi nào đều không vừa ý, tâm trí tôi luôn tưởng nhớ đến hình ảnh các chú bác thân thương đó. Mãi đến bây giờ, tôi vẫn còn rất thích ăn hủ tiếu, nhưng tìm đâu cho ra được đúng với hương vị của Hủ Tiếu Mỹ Tho ngày xưa?

Hủ Tiếu Mỹ Tho ngày xưa

Vang danh khắp chốn vẫn chưa phai mờ.

(Hamburg)

(Trích từ Viên Giác)