MÈ XỬNG
MÓN QUÀ XỨ HUẾ
SƯU TẦM TRÊN INTERNET
Món mè xửng được làm từ những nguyên liệu dân dã, quen thuộc đó là mè, đường mạch nha, đậu phộng tất cả hòa quyện lại với nhau tan nơi đầu lưỡi khi ăn, đây là niềm tự hào của người Huế khi được sách kỷ lục Việt Nam ghi nhận đây là một trong top 50 đặc sản ngon của Việt Nam.
Mè xửng là một trong những đặc sản đã trở thành biểu tượng văn hóa của Huế, giống như cơm hến, tôm chua hay chùa Thiên Mụ hay Sông Hương, Núi Ngự, vào cả những ngõ phố ẩm thực để thưởng thức chén cơm hến hay từng chiếc bánh nậm, bánh ướt, mè xửng Huế thơm ngon. Phải nói rằng Huế không chỉ lưu dấu lòng bao du khách bởi phong cảnh “mộng mơ du tình”, mà ẩm thực cũng có những hương vị rất riêng, rất đặc trưng nét Huế. Vậy thấy trong hành lý của ai có mè xửng tức là người đó vừa ở Huế về. Người Huế đi vô Sài Gòn, ra Hà Nội, hay ra nước ngoài ai cũng mang theo mấy chục gói mè xửng làm quà cho người thân, bạn bè.
Khi đi mua mè xửng ở chợ, ở ga tàu, du khách chỉ cần nhìn thoáng qua, mè xửng Huế được bọc bởi lớp mè vàng óng, trong suốt điểm vài chấm trắng của những hạt đậu phộng béo giòn. Cầm gói mè xửng Huế trên tay, người ta không quên dặn dò “Mè xửng Huế ngon bởi có màu vàng trong suốt, bẻ thấy mềm nhẹ và không gãy, thơm hương vị đậu mè quyến rũ, đó là loại mè xửng tốt.”
Mè xửng Huế thơm ngon phải được làm từ chính đôi bàn tay khéo léo của những người thợ xứ Huế. Bốn mùa Xuân – Hạ – Thu – Đông, mùa nào ở Huế cũng đều có bày bán món kẹo thơm ngon này. Mè xửng Huế không chỉ có mặt khắp trong Nam ngoài Bắc mà còn xuất ngoại ra nước ngoài.
Những người Huế đài các phong lưu xưa thường uống trà và ngậm nhâm nhi miếng mè xửng nhỏ.
Vị thơm của trà ướp sen Tịnh Tâm pha bằng sương hứng trên lá sen hòa quyện với hương vị mè xửng tạo nên cái thú thanh tao vô cùng. Người xưa vừa uống trà, vừa nhai mè xửng, vừa xem sách, vừa ngẫm nghĩ sự đời.
Mè xửng có hình dạng vuông nhỏ, vừa cầm tay, có màu vàng trong suốt, dẻo đến mức bạn kéo nó rồi thả ra nó có thể trở về hình dáng cũ, không thể bẽ gãy được. Khi ăn bạn sẽ cảm thấy nó sự dẻo dai, ngọt ngào của đường mạch nha, bùi của mè, sực sực của đậu phộng khiến ai cũng mê. Chỉ cần cắn một miếng thôi là bạn sẽ cầm miếng kẹo còn lại nhìn xem bên trong có gì mà ngon vậy và trầm trồ khen.
Ngồi bóc lớp bao ni lông bọc kẹo mè xửng bên trong ra, sau đó cắn một miếng rồi nhai sẽ cảm nhận độ dai, ngọt bùi của kẹo, sau đó nhấm nháp một ly trà sen Huế thì còn gì bằng. Hãy để cho bạn bè, người thân của mình có cơ hội để thưởng thức nó bằng cách chọn mua nó là đặc sản Huế làm quà.
Đến Huế, còn được đến tận nơi sản xuất, chứng kiến mè xửng chủ yếu làm hoàn toàn thủ công. Công việc đầu tiên là chuẩn bị nguyên liệu gồm đậu phộng, mè, đường trắng và bột gạo. Mùi thơm, vị béo ngọt thanh nhẹ mè xửng Huế phần nhiều là nhờ những hạt mè đã được lựa chọn khá kỹ. Người Huế còn dùng loại gạo mới thơm ngon để làm nên thứ bột gạo trắng trong với hương vị đặc trưng khác biệt so với các nơi khác.
Bí quyết làm mè xửng của người Huế lại là giai đoạn nhào trộn nguyên liệu và ép bánh sao cho chiếc bánh vừa chín, dẻo, không khô và cứng, lại thơm nồng mùi mè, phảng phất vị gừng cay cay, không quá ngọt, không quá nhạt. Đường cát nấu đến độ sôi nhất định mới cho bột gạo vào, trộn đều tay và khuấy liên tục để bột không bị vón cục. Đậu phộng sau khi bỏ lớp vỏ lụa bên ngoài cũng được cho vào nồi đường.
Trong khi nấu đường, người thợ còn bỏ một ít nước chanh tươi vào nồi đường để có hương vị thơm ngon hơn. Hỗn hợp đường, bột gạo, đậu phộng vừa chín tới, phải nhanh tay múc kẹo bằng chiếc vá lớn đặt trên những chiếc khay cho nguội bớt đi. Lúc kẹo còn nóng rắc vội một lớp mè thơm. Tiếp tục cán ép đều kẹo trong một chiếc khung vuông vắn bằng thanh sắt tròn. Từng mảng kẹo mè xửng bấy giờ trông khá phẳng phiu, bắt mắt. Giai đoạn cuối cùng là cắt kẹo thành những miếng vuông đều đặn. Trước khi đóng gói, chiếc kẹo mè được bọc khéo léo bởi túi bóng gấp từ bốn góc.