VIỆT NAM PHẢI BÁN CÁC CÔNG TY BIA VÌ KHÁT TIỀN
(VOA 25.10) - Lần đầu tiên chính phủ Việt Nam quyết định bán toàn bộ cổ phần của 2 doanh nghiệp nhà nước lớn nhất trong lĩnh vực đồ uống để tìm nguồn tiền cho ngân sách đang thiếu hụt.
Chính phủ Hà Nội trong tháng này đã công bố sẽ bán toàn bộ cổ phần trị giá 2,2 tỷ đô la từ 2 công ty bia lớn nhất do nhà nước sở hữu – Sabeco và Habeco. Với văn hóa uống bia và mức tiêu thụ bia tăng cao, 2 tổng công ty bia rượu và nước giải khát của Sài Gòn và Hà Nội nằm trong số những doanh nghiệp 'vàng' của nhà nước.
Đây là một động thái chưa từng có tiền lệ khi chính phủ quyết định từ bỏ toàn bộ quyền sở hữu của mình trong những doanh nghiệp lớn nhất để đẩy nhanh kế hoạch tư hữu hóa các doanh nghiệp nhà nước.
Nhưng các chuyên gia kinh tế cho rằng, điều này cho thấy chính phủ Việt Nam đang gặp khó khăn với nguồn vốn ngân sách. Chuyên gia tài chính Đinh Thế Hiển được tờ South China Morning Post trích lời nói rằng “điều này cho thấy ngân sách nhà nước đang căng thẳng như thế nào.”
Kinh tế gia Phạm Chi Lan cũng đồng ý với nhận xét này và cho rằng nhà nước đang cần vốn để đầu tư vào các lĩnh vực khác phục vụ cho cuộc sống của đông đảo người dân và các nhu cầu khác của nền kinh tế. Bà Lan rằng đây là một động thái đáng hoan nghênh của chính phủ Việt Nam:
"Tôi động viên nhà nước là nên bán bớt các cổ phiếu đi. Theo nguyên lý cơ bản nhất là nhà nước nên dứt khỏi các hoạt động kinh doanh thương mại thuần túy để cho thị trường làm. Ngoài ra xuất phát từ thực tế ở Việt Nam là nhà nước còn nắm giữ quá nhiều các công ty nhà nước mà các công ty này sử dụng quá nhiều tài sản của đất nước và phần lớn trong họ lại không sử dụng một cách có hiệu quả. Họ giữ những đặc quyền trong nhiều mặt kể cả quyền kinh doanh về những lĩnh vực có giá trị thương mại cao như ngành bia chẳng hạn."
Gần đây, chính phủ cộng sản Việt Nam cho biết đang cần có hàng tỷ đô la để đầu tư vào cơ sở hạ tầng để xây dựng các đường cao tốc và sân bay trong khi doanh thu ngân sách nhà nước giảm do giá dầu xuống thấp và hạn hán làm thất thu về lợi nhuận nông nghiệp. Theo Ủy Ban Giám Sát Tài Chính Quốc Gia, thâm hụt ngân sách năm 2016 có thể vượt quá mức 4,95 % của GDP như đã đề ra.
Bà Phạm Chi Lan nói rằng hiện nguồn lực của chính phủ Việt Nam khó khăn hơn trước đây. Theo kinh tế gia này, có những năm tiền trả nợ vốn ODA của Việt Nam chiếm tới hơn 20% ngân sách nhà nước và việc nhà nước bán tài sản – như Sabeco và Habeco – là tốt hơn khi tìm cách huy động thêm vốn từ doanh nghiệp và người dân “vì huy động nhiều quá thì người ta không còn động lực để làm sản xuất kinh doanh gì nữa và thực tế thì cũng không có sức để đóng góp theo nhu cầu của nhà nước.”
Theo nguồn tin từ chính phủ CSVN, cổ phiếu của Sabeco và Habeco sẽ được niêm yết trên sàn chứng khoán bắt đầu từ năm sau cho các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài.
Việt Nam được coi là một trong những thị trường bia lớn nhất thế giới với mức tiêu thụ hơn 3 tỷ lít bia trong năm qua và tăng hơn 200% trong 1 thập kỷ qua. Nhưng bia rượu cũng là một trong 10 nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở Việt Nam. Gần đây để khống chế tình trạng tiêu thụ rượu bia tăng cao, chính phủ đang tìm cách ban hành quy định cấm bán rượu bia theo giờ.