VỤ CÁ CHẾT VÀ BIỂU TÌNH SẼ TÁC ĐỘNG ĐẾN CHUYẾN THĂM VIỆT NAM CỦA TỔNG THỐNG HOA KỲ OBAMA
Thông báo của Tòa Bạch Ốc cho biết Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama sẽ chính thức viếng thăm Việt Nam từ này 22 đến 25/5/2016, mới mục tiêu là thúc đẩy hơn nữa các quan hệ song phương trên nhiều lĩnh vực từ kinh tế, thương mại đến quân sự, chính trị, văn hóa, giáo dục…. Bên cạnh đó các vấn đề như nhân quyền và quyền của người lao động cũng sẽ được Tổng thống Obama đề cập tới trong các cuộc gặp với giới lãnh đạo CSVN tại Hà Nội.
Nhận định về chuyến thăm Việt Nam lần này của Tổng thống Hoa Kỳ, Giáo sư Nguyễn Mạnh Hùng, một chuyên gia về quan hệ Việt – Mỹ từ Đại học George Mason ở Hoa Kỳ, cho rằng nhiều vấn đề sẽ được ông Obama mang ra thảo luận tại Việt Nam như mối quan hệ chiến lược, TPP hay biển Đông. Nhà nghiên cứu này cũng nói thêm là các cuộc biểu tình của người dân về vụ cá chết “có tác động” tới chuyến thăm của ông Obama, và nó giống như một cuộc trắc nghiệm xử lý tình thế của tân chính phủ Việt Nam.
Ông Hùng nói thêm: “Phép thử thì đúng. Nó rất khó khăn vì xảy ra trong thời điểm không thuận lợi. Năm 2006, trước khi ông Bush sang Việt Nam, những tiến triển về nhân quyền đã có đến nỗi Bộ Ngoại giao đề nghị bỏ Việt Nam ra khỏi danh sách các nước cần phải quan tâm về tự do tôn giáo. Đó là thời điểm thuận lợi". Giáo sư Nguyễn Mạnh Hùng nói tiếp: "Chuyến thăm lần này là điều hai bên mong đợi, nhưng tự nhiên lại xảy ra vụ cá chết rồi xảy ra các cuộc biểu tình. Dĩ nhiên, những người tranh đấu nhân quyền ở Việt Nam và ở bên Mỹ này họ phải nhân cơ hội đó để thúc đẩy vấn đề nhân quyền, và vì thế Việt Nam lại phải phản ứng lại. Thành ra đây là một thử thách rất lớn lao ở trong một thời điểm không thuận tiện”.
Một cuộc thăm dò ý kiến do Đài Tiếng Nói Hoa Kỳ VOA thực hiện về những vấn đề được thính giả mong chờ Tổng thống Obama sẽ mang ra bàn thảo ở Việt Nam cho thấy nhân quyền đứng đầu, sau đó tới biển Đông và thứ ba là vụ cá chết. Các cuộc biểu tình bùng phát suốt từ đầu tháng Năm cho tới nay, và theo giới quan sát, sau khi “thả lỏng” ở đợt đầu, chính quyền đã siết chặt kiểm soát các cuộc xuống đường hôm 15/5.
Trên mạng xã hội hiện vẫn xuất hiện những lời kêu gọi xuống đường vì môi trường mà quan chức trong nước lo ngại sẽ biến thành “cuộc cách mạng cá” vào ngày 22/5 tới.